ACT IV.

Diabolvs
Agedum istum ostende quem conscripsti syngraphum
inter me et amicam et lenam. leges pellege.
nam tu poeta es prorsus ad eam rem unicus.

Parasitvs
Horrescet faxo lena, leges cum audiet.

Diab.

Age quaeso mi hercle translege.

Par.
Audin?

Diab.

Audio.

Par.
“Diabolus Glauci filius Clearetae
lenae dedit dóno argenti viginti minas,
Philaenium ut secum esset noctes et dies
hunc annum totum.”

Diab.

Neque cum quiquam alio quidem.

Par.
10  Addone?

Diab.

Ádde, et scribas víde plane et probe.

Par.
“Alienum hóminem intro mittat neminem.
quod illa aút amicum aút patronum nominet,
aut quód illa amicae ... amatorem praedicet,
fores occlusae ómnibus sint nisi tibi.
15  in foribus scribat occupatam ésse se.
aut quod illa dicat peregre allatam epistulam,
ne epistula quidem ulla sit in aedibus
nec cerata adeo tabula; et si qua inutilis
pictura sit, eam vendat: ni in quadriduo
20  abalienarit, quo abs te argentum acceperit,
tuos arbitratus sit, comburas, si velis,
ne illi sit cera, ubi facere possit litteras.
vocet convivam neminem illa, tu voces;
ad eorum ne quem óculos adiciat suos.
25  si quem alium aspexit, caeca continuo siet.
tecum una potet, aeque pocla potitet:
abs ted accipiat, tibi propinet, tu bibas,
ne illa minus aut plus quam tu sapiat.”

Diab.

Satis placet.

Par.
“Suspiciones omnes ab se segreget.
30  neque illaec ulli pede pedém homini premat,
cum surgat, neque cum in lectum inscendat proximum,
neque cum descendat inde, det cuiquam manum:
spectandum ne cui ánulum det neque roget.
talos ne cuiquam hómini admoveat nisi tibi.
35  cum iaciat, ‘te’ ne dicat: nomen nominet.
deam invocet sibi quam libebit propitiam,
deum nullum; si magis religiosa fuerit,
tibi dicat: tu pro illa ores ut sit propitius.
neque illa ulli homini nutet, nictet, annuat.
40  post, si lucerna exstincta sit, ne quid sui
membri commoveat quicquam in tenebris.”

Diab.

Optumest.
ita scilicet facturam. verum in cubiculo —
deme istuc — equidem illam moveri gestio.
nolo illam habere causam et votitam dicere.

Par.
45  Scio, cáptiones metuis.

Diab.

Verum.

Par.
Ergo ut iubes
tollam.

Diab.

Quid ni?

Par.
Audi relicua.

Diab.

Loquere, audio.

Par.
“Neque ullum verbum faciat perplexabile,
neque ulla lingua sciat loqui nisi Attica.
forte sí tussire occepsit, ne sic tussiat,
50  ut cuiquam linguam in tussiendo proserat.
quod illa aútem simulet, quasi gravedo profluat,
hoc ne sic faciat: tu labellum abstergeas
potius quam cuiquam savium faciat palam.
nec mater lena ad vinum accedat interim,
55  nec ulli verbo male dicat. si dixerit,
haec multa ei esto, vino viginti dies
ut careat.”

Diab.

Pulchre scripsti. scitum syngraphum.

Par.
“Tum si coronas, serta, unguenta iusserit
ancillam ferre Veneri aút Cupidini,
60  tuos servos servet, Venerine eas det an viro.
si forte pure velle habere dixerit,
tot noctes reddat spurcas quot pure habuerit.”
haec sunt non nugae, non enim mortualia.

Diab.

Placent profecto leges. sequere intro. —

Par.
Sequor. —

Diab.

Sequere hac. egone haec patiar aut taceam? emori
me malim, quam haec non eius uxori indicem.
ain tu? ápud amicam munus adulescentuli
fungare, uxori excuses te et dicas senem?
praeripias scortum amanti atque argentum obicias
lenae? suppiles clam domi uxorem tuam?
suspendam potius me, quam tu haec tacita auferas.
iam quidem hercle ad illam hinc ibo, quam tu propediem,
nisi quídem illa ante occupassit te, effliges scio,
10  luxuriae sumptus suppeditare ut possies.

Par.
Ego sic faciundum censeo: me honestiust,
quam te palam hanc rem facere, ne illa existimet
amoris causa percitum id fecisse te
magis quám sua caúsa.

Diab.

At pol qui dixti rectius.
15  tu ergo fac ut illi turbas lites concias;
cum suo sibí gnato unam ad amicam de die
potare, illam expilare narra.

Par.
Ne mone,
ego istud curabo. —

Diab.

At ego te opperiar domi. —