HOOFDSTUK 22
==
De ambtenaren van de fiod zijn in het Golf-onderzoek een geheime bankrekening op het spoor. Ze zijn gestuit op twee overboekingen van de rdm Holding op Curaçao naar een rekening bij de Hugo Kahn Bank in Zürich. Zal wel van Joep van den Nieuwenhuijzen zijn, denken ze bij de fiod. Justitie doet een rechtshulpverzoek aan Zwitserland om door te geven op welke naam de rekening is gesteld. Het antwoord laat even op zich wachten omdat de rekeninghouder daar bezwaar tegen maakt. Als de Zwitsers de naam begin 2009 uiteindelijk toch vrijgeven, is de verrassing groot: niet Van den Nieuwenhuijzen is de eigenaar van bank account #407, maar Willem Scholten.
De ontdekking is voor de gemeente en het Havenbedrijf Rotterdam reden om voor de tweede keer aangifte te doen. In de brief aan de gemeenteraad waarin hij dat bekendmaakt is burgemeester Ahmed Aboutaleb heel wat minder omfloerst dan zijn voorganger Opstelten vier jaar eerder: Scholten heeft zich als ambtenaar van de gemeente laten omkopen door Van den Nieuwenhuijzen. Althans, vermoedelijk, is het voorbehoud dat Aboutaleb maakt. Intussen vraagt justitie alle documentatie over de rekening bij de Hugo Kahn Bank op. En die krijgt ze, ondanks opnieuw verzet van de inmiddels met naam en toenaam bekende houder. De stukken bevestigen in de ogen van het om het vermoeden: Scholten was corrupt.
De geheime rekening dateert van het jaar 2000. Er staan alleen wat cash gestorte Zwitserse franken op wanneer op 16 maart 2001 een bedrag van bijna een ton in guldens (ruim 45.000 euro) binnenkomt. Afzender: rdm Holding, maar zonder enige omschrijving van de herkomst of de bestemming. Een klein jaar later, op 25 januari 2002, volgt een nieuwe storting van de rdm: 667.000 euro, wederom zonder referentie. En dat geldt ook voor de derde en laatste overschrijving vanaf Curaçao: 500.000 euro op 15 november 2002. Drie bedragen, bij elkaar opgeteld ruim 1,2 miljoen euro.
Met name bij de twee grootste overboekingen ziet het om verdachte omstandigheden. De laatste, die van een half miljoen, heeft de rdm zelf weer overgemaakt gekregen van een dochter: Wilton-Fijenoord Rozenburg (voorheen Verolme Botlek). En die op zijn beurt weer van rdm Technology, dat net daarvoor een lening had gekregen van de Rabobank. Een lening onder garantie van het Havenbedrijf. ‘Het komt er dus op neer dat Scholten van de dankzij hem aan Wilton-Fijenoord verstrekte lening van 10 miljoen euro middellijk een bedrag van 5 ton overgemaakt heeft gekregen.’[85]
Met die andere, in de rdm-administratie als ‘terugstorting jaj-privé’ geboekte storting van 667.000 euro op Scholtens rekening is ook iets bijzonders aan de hand, ontdekt justitie. Precies hetzelfde bedrag namelijk werd twee dagen eerder, op 23 januari 2002, door de rdm ontvangen als ‘jaj privéontvangst’. De afzender is een opmerkelijke naam: boo Hutchison cmf Ltd., een zusterbedrijf van Hutchison Port Holdings (hph), de eigenaar van het Rotterdamse containeroverslagbedrijf ect. En weer twee dagen daarvoor had Van den Nieuwenhuijzen, zo blijkt uit zijn agenda, een ontmoeting met Richard Pearson, president-commissaris bij ect en hoofd van de West-Europese activiteiten van Hutchison. Hetzelfde Hutchison overigens dat later, in mei 2004, met 20 miljoen euro voor SS Rotterdam over de brug zou komen, in ruil voor een plek op de Tweede Maasvlakte.
Exact hetzelfde bedrag van Hutchison naar de rdm en binnen twee dagen van de rdm weer naar Scholten; dat vindt het om iets te veel toeval. Temeer omdat Scholten nauwe banden heeft met het concern in Hongkong. De havendirecteur heeft Hutchison hoogstpersoonlijk naar Rotterdam gehaald. Scholten herinnert zich nog hoe hij de stichter van het concern, Li Ka-Shing, een van de rijkste mensen ter wereld, vlak voor de eeuwwisseling benaderde om een belang te nemen in ect. Op dat moment had ect 2 à 3 miljard nodig voor broodnodige investeringen die de toenmalige Nederlandse aandeelhouders niet konden of wilden opbrengen. Hutchison hapte toe, waarbij het Havenbedrijf eveneens een (tijdelijk) belang in de containerstuwadoor nam. Zo kwam Scholten er in de raad van commissarissen terecht, als vertegenwoordiger van de aandeelhouder, maar later ook als werknemerscommissaris. In die laatste hoedanigheid zou hij daar tot een paar jaar na zijn gedwongen vertrek bij het Havenbedrijf in blijven zitten, al liet hij zich bij vergaderingen niet meer zien. Met name met één man van Hutchison bouwt Scholten in die jaren een vertrouwensrelatie op: Richard Pearson. Een relatie die volgens collega’s bij het Havenbedrijf iets te innig is, met name de laatste jaren. ‘Willem doet niets meer zonder Richard te raadplegen’, zeggen die onderling tegen elkaar.
Ook Pearson en Van den Nieuwenhuijzen ontmoeten elkaar dus in die tijd, vlak voordat Hutchison de 667.000 euro overmaakt aan de rdm en de rdm hetzelfde bedrag aan Scholten. Dat doet – zacht gezegd – vermoeden dat er een verband bestaat tussen de stortingen. Maar of dat zo is, daar komt het om niet achter. Niet alleen omdat Van den Nieuwenhuijzen en Scholten zich hierover aanvankelijk op hun zwijgrecht beroepen. Ook Hutchison wil geen verklaring afleggen. Niet aan het om, maar ook niet aan de Nederlandse pers als die ernaar vraagt. Bijzonder, vinden de officieren van justitie, voor het grootste containeroverslagbedrijf ter wereld. Ze stellen de retorische vraag: ‘Heeft Hutchison over deze betaling iets te verbergen?’[86]
Het zijn niet alleen de stortingen van de rdm die justitie verdacht vindt. Ook bij de manier waarop Scholten de rekening opheft, gaan de wenkbrauwen omhoog. Dat doet hij kort nadat begin mei 2004 de Commerzbank haar brief over de lening van 25 miljoen heeft gestuurd, waardoor havenwethouder Wim van Sluis op de hoogte raakt van de garantie van het Havenbedrijf. Op 28 mei maakt Scholten 500.000 euro over op een eveneens Zwitserse rekening van zijn Egyptische zakenvriend Mohamed Shilbaya, die hij nog kent uit zijn tijd bij Smit. Een paar dagen later, op 1 juni, stuurt hij de Hugo Kahn Bank een fax met het verzoek het resterende saldo van precies 517.520 euro ook naar Shilbaya over te boeken, en de rekening op te heffen: ‘Please destroy all relevant material and close my account.’[87]