OṀ hṛīm ṛṣir uvāca
devāsuram abhūd yuddhaṁ pūrṇam
abdaśataṁ purā mahiṣe ‘surāṇām adhipe devānāṁ ca purandare
tatrāsurair mahāvīryair devasainyaṁ parājitam
jitvā ca sakalān devān indro ‘bhūn mahiṣāsuraḥ
tataḥ parājitā devāḥ padmayoniṁ prajāpatim
puraskṛtya gatās tatra yatreśagaruḍadhvajau
yathāvṛttaṁ tayos tadvan mahiṣāsuraceṣṭitam
tridaśāḥ kathayāmāsur devābhibhavavistaram
sūryendrāgnyanilendūnāṁ yamasya vanmasya ca
anyeṣām cādhikārān sa svayam evādhitiṣṭhati
svargān nirākṛtāḥ sarve tena devagaṇā bhuvi
vicaranti yathā martyā mahiseṇa durātmanā
etad vaḥ kathitaṁ sarvam amarāriviceṣṭitam
śaraṇaṁ vaḥ prapannāḥ smo vadhastasya vicintyatām
itthaṁ niśamya devānāṁ vacāmsi madhusūdanaḥ
cakāra kopāṁ śambhuś ca bhrukuṭīkuṭilānanau
tato ‘tikopapūrṇasya cakriṇo vadanāt tataḥ
niścakrāma mahat tejo brahmaṇaḥ śaṅkarasya ca
anyeṣāṁ caiva devānāṁ śakrādīnāṁ śarīrataḥ
nirgataṁ sumahat tejas tac caikyaṁ samagacchata
atīva tejasaḥ kūṭaṁ jvalantam iva parvatam
dadṛśus te sūrās tatra jvālāvyāptadigantaram
atulaṁ tatra tat tejaḥ sarvadevaśarīrajam
ekasthaṁ tadabhūn nārī vyāptalokatrayaṁ tviṣā
yad abhūc chāmbhavaṁ tejas tenājāyata tan mukham
yāmyena cābhavan keśā bāhavo viṣṇutejasā
saumyena stanayor yugmaṁ madhyaṁ caindreṇa cābhavat
vāruṇena ca jaṅghorū nitambas tejasā bhuvaḥ
brahmaṇas tejasā pādau tad aṅgulyo ‘rkatejasā
vasūnāṁ ca karāṅgulyaḥ kaubereṇa ca nāsikā
tasyāstu dantāḥ sambhūtāḥ prājāpatyena tejasā
nayanatritayaṁ jajñe tathā pāvakatejasā
bhruvau ca sandhyayos tejah śravaṇāv anilasya ca
anyeṣāṁ caiva devānāṁ sambhavas tejasāṁ śivā
tataḥ samastadevānāṁ tejorāśisamudbhavām
tāṁ vilokya mudaṁ prāpur amarā mahiṣārditāḥ
tato devā dadus tasyai svāni svānyāyudhāni ca
śūlam śūlād viniṣkṛṣya dadau tasyai pinākadhṛk
cakraṁ ca dattavān kṛṣṇaḥ samutpāṭya svacakrataḥ
śaṅkhaṁ ca varuṇaḥ śaktiṁ dadau tasyai hutāśanaḥ
māruto dattavāṁś cāpaṁ bāṇapūrṇe tatheṣudhī
vajram indraḥ samutpāṭya kuliśād amarādhipaḥ
dadau tasyai sahasrākṣo ghaṇṭām airāvatād gājāt
kāladaṇḍād yamo daṇḍaṁ pāśaṁ cāmbupatir dadau
prajāpatiś cākṣamālāṁ dadau brahmā kamaṇḍalum
samastaromakūpeṣu nijaraśmīn divākaraḥ
kālaś ca dattavān khaḍgaṁ tasyāś carma ca nirmalam
kṣīrodaś cāmalaṁ hāram ajare ca tathāmbare
cūḍāmaṇiṁ tathā divyaṁ kuṇḍale kaṭakāni ca
ardhacandram tathā śubhraṁ keyūrān sarvabāhuṣu
nūpurau vimalau tadvad graiveyakam anuttamam
aṅgullyakaratnāni samastāsvangulīṣu ca
viśvakarmā dadau tasyai paraśuṁ cātinirmalam
astrāṇy anekarūpāṇi tathā ‘bhedyaṁ ca daṁśanam
amlānapankajāṁ mālāṁ śirasy urasi cāparām
adadaj jaladhis tasyai pankajaṁ cātiśobhanam
himavān vāhanam siṁhaṁ ratnāni vividhāni ca
dadāv asūnyaṁ surayā pānapātraṁ dhanādhipaḥ
śeṣaś ca sarvanāgeśo mahāmaṇivibhūṣitam
nāgahāraṁ dadau tasyai dhatte yaḥ pṛthivīmimām
anyair api surair devī bhūsaṇair āyudhais tathā
sammānitā nanādoccaiḥ sāṭṭahāsaṁ muhur muhuḥ
tasyā nādena ghoreṇa kṛtsnam āpūritaṁ nabhaḥ
amāyatātimahatā pratiśabdo mahānabhūt
cukṣubhuh sakala lokāḥ samudraś ca cakampire
cacāla vasudhā celuḥ sakalāś ca mahldharāḥ
jayeti devās ca mudā tām ūcuḥ simhavāhinīm
tuṣṭuvur munayaś caināṁ bhaktinamrātmamūrtayaḥ
dṛṣṭvā samastaṁ saṁkṣubdhaṁ trailokyam amarārayaḥ
sannaddhākhilasainyāste samuttasthur udāyudhāḥ
āḥ kim etad iti krodhād ābhāṣya mahiṣāsuraḥ
abhyadhāvata taṁ śabdam aśeṣair asurair vṛtaḥ
sa dadarśa tato devīṁ vyāptalokatrayāṁ tviṣā
pādākrāntyā natabhuvaṁ kirīṭollikhitāmbarām
kṣobhitāśeṣapātālāṁ dhanurjyāniḥsvanena tām
diśo bhujasahasreṇa samantād vyāpya samsthitām
tataḥ pravavṛte yuddhaṁ tayā devyā suradviṣām
śastrāstrair bahudhā muktair ādīpitadigantaram
mahiṣāsurasenānīś cikṣurākhyo
mahāsurah yuyudhe cāmaraś cānyaiś caturangabalānvitaḥ
rathānāmayutaiḥ ṣaḍbhir udagrākhyo mahāsuraḥ
ayudhyatāyutānāṁ ca sahasreṇa mahāhanuḥ
pañcāśadbhiś ca niyutair asilomā mahāsuraḥ
ayutānāṁ śataiḥ ṣaḍbhir bāṣkalo yuyudhe raṇe
gajavājisahasraughair anekaiḥ parivāritaḥ
vṛto rathānāṁ koṭyā ca yuddhe tasminn ayudhyata
biḍālākhyo ‘yutānāṁ ca pañcāśadbhir
athāyutaiḥ yuyudhe saṁyuge tatra rathānāṁ parivāritaḥ
anye ca tatrāyutaso rathanāgahayair vṛtāḥ
yuyudhuḥ samyuge devyā saha tatra mahāsurāḥ
koṭikoṭisahasrais tu rathānām dantināṁ tathā
hayānāṁ ca vṛto yuddhe tatrābhūn mahiṣāsuraḥ
tomarair bhindipālaiś ca śaktibhir musalais tathā
yuyudhuḥ samyuge devyā khaḍgaiḥ paraśupaṭṭiśaiḥ
kecic ca cikṣipuḥ śaktīḥ kecit pāśāṁs tathāpare
devīṁ khaḍgaprahārais tu te tāṁ hantuṁ pracakramuḥ
sāpi devī tatas tāni śastrāṇy astrāṇi caṇḍikā
lllayaiva praciccheda nijaśastrāstravarṣiṇī
anāyastānanā devī stūyamānā surarṣibhiḥ
mumocāsuradeheṣu śastrāṇyastrāṇi ceśvarī
so ‘pi kruddho dhutasaṭo devyā vāhanakesarī
cacārāsurasainyeṣu vanesv iva hutāśanaḥ
niḥśvāsān mumuce yāṁś ca yudhyamānā raṇe ‘mbikā
ta eva sadyaḥ sambhūtā gaṇāḥ śatasahasraśaḥ
yuyudhus te paraśubhir bhindipālāsipaṭṭiśaiḥ
nāsayanto ‘suragaṇān devīsaktyupabṛmhitāḥ
avādayanta paṭahān gaṇāḥ śankhāms tathāpare
mṛdaṅgāṁś ca tathaivānye tasmin yuddhamahotsave
tato devī triśūlena gadayā śaktivṛṣṭibhiḥ
khaḍgādibhiś ca śataśo nijaghāna mahāsurān
pātayāmāsa caivānyān ghaṇṭāsvanavimohitān
asurān bhuvi pāśena baddhvā cānyān akarṣayat
kecid dvidhākṛtās tīkṣṇaiḥ khaḍgapātais tathāpare
vipothitā nipātena gadayā bhuvi serate
vemuś ca kecid rudhiraṁ musalena bhṛśaṁ hatāḥ
kecin nipatitā bhūmau bhinnāḥ śūlena vakṣasi
nirantarāḥ śaraugheṇa kṛtāḥ kecid
raṇājire śalyānukāriṇaḥ prāṇān mumucus tridaśārdanāḥ
keṣāñcid bāhavaś chinnāś chinnagrīvās tathāpare
śirāmsi petur anyeṣām anye madhye vidāritāḥ
vicchinnajanghās tv apare petur urvyāṁ mahāsurāḥ
ekabāhvakṣicaraṇāḥ kecid devyā dvidhākṛtāḥ
chinne ‘pi cānye śirasi patitāḥ punar utthitāḥ
nanṛtuś cāpare tatra yuddhe tūryalayāśritāḥ
kabandhāś chinnaśirasaḥ khadgaśaktyṛṣṭipāṇayaḥ
tiṣṭha tiṣṭheti bhāṣanto devīm anye mahāsurāḥ
pātitai rathanāgāśvair asuraiś ca vasundharā
agamyā sābhavat tatra yatrābhūt sa mahāraṇaḥ
śoṇitaughā mahānadyaḥ sadyas tatra visusruvuḥ
madhye cāsurasainyasya vāraṇāsuravājinām
ksaṇena tan mahāsainyam asurāṇām tathāmbikā
ninye kṣayaṁ yathā vahnisṭṛṇadārumahācayam
sa ca simho mahānādam utsṛjan dhutakesaraḥ
sarīrebhyo ‘marārīṇām asūn iva vicinvati
devyā gaṇaiś ca tais tatra kṛtaṁ yuddhaṁ tathāsuraiḥ
yathaiṣāṁ tuṣṭuvur devāḥ puspavṛṣṭimuco divi