Ironia życia

Pośród odgłosów muzyki cudnéj,  

W masce traicznéj, wesołéj, nudnéj,  

Świat cały tańczy dokoła.  

Wściekłe zapusty! — bo ni sumienie,  

Ni tęskność serca, raju wspomnienie,  

Tańcu już przerwać nie zdoła.  

 

Kto w ciemnym kącie skryty za ludzi  

Drzémiące serce w sobie obudzi,  

I maskę nieco odsłoni;  

Kto jeszcze w rajskie wierzy nadzieje,  

Ten niechaj z płaczu gorzko się śmieje,  

Nad śmiechem łezkę uroni!  

 

Smutno, gdy serce szlachetne, wzniosłe,  

Ku chlubie świata i kraju wzrosłe,  

Błazeńską szatę przywdziéwa;  

Śmiésznie, gdy dusza brudna i podła  

W świętego smutku stroi się godła,  

I łzy kłamane wyléwa!  

 

Smutno, gdy w karczmie hucznie i głośnie  

Lud zabrzmi śpiéwką żwawo, radośnie,  

Pamięć nieszczęścia przepije;  

Smiésznie, gdy imię umarłe, dumne,  

Nawet w cmentarzu obciąża trumnę,  

I złoty napis wyryje.  

 

Smutno, gdy dusze młodzieńcze, czyste,  

Puszczą w niepamięć dnie rzeczywiste,  

I żywot przemarzą we śnie;  

Śmiésznie, gdy przeszłość zbutwiała, stara,  

Blaskiem pokrywa wychudłość ciała,  

I wstaje z grobu niewcześnie.  

 

Tu pełne życia olbrzymy młode  

Na staroświecką stroją się modę,  

Włos czarny siwo malują;  

A wygrzebując mogiły z pleśni,  

Zwołują duchy z grobowéj cieśni,  

I z światem zmarłych obcują.  

 

Owdzie schylone ku ziemi czoła,  

Chcą się przymilić wdziękiem anioła,  

Odmłodnieć blaskiem jutrzenki;  

Chcieliby zmienić rysy ohydne,  

Ale na próżno, bo zewsząd widne  

Zmarszczki z pod świéżéj sukienki.  

 

W pląsach wesołych strojone pary,  

Niewiara w sercach, — złudne maszkary,  

Oto jest tańca harmonia!  

Nie w takt muzyce światowéj skakać,  

Wyśmiéwać żale, wesele spłakać,  

Oto jest życia ironia!  

 

O! jakże miło w ten śpiéw niebiański  

Wmieszać głos ostry, ciérpki, szatański,  

I przerwać tańce szalone,  

I wrzucić wyraz zapału, męstwa,  

Pełen pogardy, pełen przekleństwa,  

Pomiędzy tłumy zdziwione.  

 

Tak, ironicznie życie przeszydzić,  

Wszystko obnażyć, wszystko zawstydzić,  

Być zemstą Boga na niebie;  

A gdy w podróży pełnéj łez, błota,  

Zajrzy nam w oczy koniec żywota,  

Wyszydzić wreszcie i siebie!