5.3
Belastingbeleid in een geglobaliseerde omgeving: pleidooi voor een mondiaal financieel register

• Belastingheffing kan een cruciaal instrument zijn om ongelijkheid aan te pakken. Een van de obstakels die daarbij kunnen opduiken is belastingontduiking. Het vermogen dat momenteel naar belastingparadijzen is weggesluisd, vertegenwoordigt een waarde van meer dan 10% van het mondiale bbp en is sinds de jaren 1970 aanzienlijk toegenomen.

• De opkomst van belastingparadijzen maakt het in een geglobaliseerde wereld moeilijk vermogens en kapitaalinkomsten goed te meten en te belasten. Het terugdringen van financiële ondoorzichtigheid is cruciaal om accurate gegevens over vermogens en de verdeling ervan te vergaren, om een beter onderbouwd publiek debat over herverdeling te kunnen voeren en belastingontduiking, witwassen en de financiering van terrorisme beter te kunnen tegengaan.

• Een van de belangrijkste opgaven is het vastleggen van het eigenaarschap van financiële activa. Terwijl er al eeuwenlang registers bestaan voor grond- en onroerendgoedbezit, wordt een groot deel van de tegenwoordige vermogens van huishoudens gemist, aangezien die steeds vaker in de vorm van waardepapieren worden aangehouden. Een wereldwijd register waarin het eigenaarschap van aandelen, obligaties en andere financiële activa wordt vastgelegd zou de financiële ondoorzichtigheid kunnen doorbreken.

• Er bestaan al financiële instituties, centrale effectenbewaarinstellingen of Central Security Depositories (csd’s) geheten, die informatie verzamelen over wie welke financiële activa bezit. Deze data zouden beschikbaar gesteld kunnen worden om een mondiaal financieel register te creëren. In de meeste oeso-landen zijn csd’s echter private instellingen die geen informatie aan de autoriteiten zullen doorgeven tenzij ze daar door regelgeving toe worden verplicht.

• Een ander probleem is dat de meeste csd’s niet rechtstreeks de namen van de uiteindelijke eigenaren van waardepapieren vastleggen, maar slechts de namen van tussenpersonen.

• Intussen hebben de meeste csd’s echter zelf technische oplossingen ontwikkeld die de identificatie van de eindbeleggers mogelijk maken. Bovendien bestaan er in landen als Noorwegen en China transparantere systemen, wat erop duidt dat transparantie met betrekking tot de eindgebruikers technisch en economisch haalbaar is, zowel op csd- als op mondiaal niveau.