(Krallık Sarayı.)
(Zorba, Sophorinus, Memphonius ve
diğer soylular ile girer. Borular.)
ZORBA
Bütün sevinçlerimin sahte yürekleri var!
Güvenilir hiçbir şey yok yaşamımda,
Ne bir neşe ne bir sevgi.
Güçlükle başa çıkıyorum bunlarla.
Bu kadar uzak kalmamalıyım ondan.
Çok oldu aşkımı görmeyeli.
Şu ihtiyar da nerede kaldı?
SOPHONIRUS
Tam tamına yetmiş yedi yaşında lordum.
ZORBA
Hah! Ama o oynak, yaşlı eşeğin hâlâ kafası yerinde.
Helvetius diyorum, nerede kaldı?
MEMPHONIUS
Henüz gelmedi lordum.
(Helvetius girer.)
ZORBA
Yalan söylüyorsunuz! Krallığın babası işte geldi!
Kim cesaret ediyor bu değerli insan hızlı davranmadı demeye?
Kimse, çıksın ortaya!
SOPHONIRUS
(Kendi kendine)
Bu ben olmayacağım.
Başımın yerinde durmasını tercih ederim.
ZORBA
(Helvetius’a)
Canlanıyorum seni görünce.
Hiçbir zaman olmadığı kadar varlığın mutlu ediyor beni.
Aldığın yanıt senin kadar iç açıcı mı?
HELVETIUS
Kimin yanıtı lordum?
ZORBA
Kimin mi? Yuh, hayır! Öyle demedi değil mi?
SOPHONIRUS
Hayır lordum, öyle bir laf etmedi.
(Kendi kendine)
Eğer o lafı etti deseydim
Kasaptaki et gibi doğrarlardı beni.
ZORBA
Ne zaman yatağımıza gelecek?
HELVETIUS
Kim, lordum?
ZORBA
Susun! Ne dediğini açıkça işittiniz, değil mi?
SOPHONIRUS
Evet lordum, kilise çanlarını[48] bile bastıran
Karımın dırdırı gibiydi.
(Kendi kendine)
Ben kendi onurumu korumak için
Bir çare bulurum.
ZORBA
Govianus’un koruduğu Leydi ne zaman gelecek, efendi?
HELVETIUS
Ama o söz ettiğiniz benim kızım!
ZORBA
Ya, öyle mi? Hafızan yerine geldi mi?
Kızın ne dedi bizim için?
HELVETIUS
Hiçbir şey demedi.
ZORBA
Kafam kızmaya başladı ha!
Benim tarafından gönderildiğinde ne söyledin ona?
HELVETIUS
Gerçekten fazla, ama oldukça az.
ZORBA
Sabrımızı çok acımasızca taşırıyorsun,
Babası olduğun için kendini ayrıcalıklı sanıyorsun!
Ama fazla ileri gitme, görevin bittiği yerde
Bizim de saygımız sona erer.
HELVETIUS
Saçlarım beyazlanana kadar uzun bir hayat yaşadım.
Bir saraylı olarak hizmet ettim altmış yıldan fazla,
Düşüncesizlikten dolayı pişman olduğum
Dalkavukluğum ise altmış saatten az
Ve şu günlerde hiçbir şey hissetmiyorum
Kendime iğrenmekten başka.
Siz yaşlı saraylılarınızdan iyi hizmet beklersiniz.
Bu şehvetiniz yirmi kış daha kızışmış olarak kalırsa,
Arzuladığınız erdemli eş, kız çocukları, kız kardeşler,
Hatta akrabalar ve gelip geçen Alman kuzenler için
Size hizmet edeceğimiz,
Beceri gerektiren bir dünyamız olacağa benzer!
Büyüklüklerinden çok iyilikleriyle büyüyen
Kralların bile saygı duyduğu
Yaşlılığın süsü olan şu ak saçlar
Pezevenk ve kadın tüccarı olmaya uygun mu?
Bunun karşılığında ücretimi adi bir parayla mı almalıyım?
Ben bir lord olarak doğdum ve sarayın tüm güzeliklerini yaşadım,
Şimdi onu ayaklar altına alıp bir çırpıda atmalı mıyım?
ZORBA
(Kendi kendine)
Her şeyi becerebilen, yaptığını doğru yapan,
Benim bir dediğimi iki etmeyen bu adamı
Nasıl da değiştirmiş şu gökteki ay?
Lanet olsun onu bu duruma getiren hünerli dile;
Kız onu etkilemek için kimbilir neler söyledi.
O aklını çelmeden önce adam benimle anlaşmıştı.
Lucinda böyle yaparak kalbimi kırdı, itibarımı sarstı.
Bu adam işini başaramadı, o zaman sarayda ne işi var?
Burada yer yok başarısız adamlara.
İhtiyacımız olduğunda, yapması gerekeni yapmayanın
Yeri yok bu sarayda.
(Helvetius’a)
Senden makamını ve rütbelerini geri alıyorum
Ve o makamla rütbeleri layık olana veriyorum.
SOPHONIRUS
Lordum, buna layık olan benim.
Üzülmeyiniz artık yüce efendim.
Onu sizin yatağınıza getirmeyi üstüme alıyorum,
İnanın, birkaç sihirli sözcük yetecek Leydi’ye,
Hiçbir kadın dayanamaz bu sözlere.
Bir büyücü cadıdan öğrendim bu sözleri,
Eğer kuşkunuz varsa, sadakatimi göstermek için size,
Kendi karımı rehin bırakırım efendimize,
Ben dönünceye kadar onunla vakit geçirirsiniz.
Her şeyi düşündüğümü görüyorsunuz.
ZORBA
Çok az umut olduğu için bu denenebilir;
Ne de olsa, krallık kudreti doğayı yenebilir,
Buna aklım yatıyor.
Bu kadar istekli olman bir şans getirebilir;
Seni bu iş için görevlendiriyorum.
SOPHONIRUS
Öyleyse karımı getireyim ve yola koyulayım.
ZORBA
Dur! Rehine gerek yok. Sana inanıyorum.
SOPHONIRUS
(Kendi kendine)
Bu olmadı işte, kötü şans benimle!
Karımla benim talihimiz hep böyle gitti.
Karım da yücelecekti eğer kabul etseydi.
ZORBA
(Helvetius’a)
Göstereceğim sana yolunu şaşırdığını[49] ve bana bağlı olmadığını!
Şimdi ne kadar aciz olduğunu göreceksin.
Hiçbir unvanın kalmadı artık adından başka,
Herkes zavallı biri olarak hitap edecek sana.
HELVETIUS
Zavallılık, kral, senin yaptığın bir şey,
Ama sonuçta daha iyi bir insan kalıyor geriye.
Eğer senin verdiğin rütbeler hayatı karartıyorsa,
Al hepsini geriye, ver onları tutkuyla bağıran aç insanlara.
SOPHONIRUS
Bu davranışınız için efendim, biri önce sizi,
Sonra da unvanlarınızı alıp yutuverecek.
HELVETIUS
Şeytan görsün unvanlarınızı!
Onun için de yer var burada.
Sen, kral, terk et beni yoksulluğuma ve dürüstlüğüme –
O soylu kadına hizmet ediyorum ben
Ve asla ihanet etmeyeceğim onun açıksözlülüğüne –
Bu beni asla değiştirmeyecek.
ZORBA
Değiştirmeyecek demek? Hey muhafız!
(Muhafız girer.)
MUHAFIZ
Buyrun lordum!
ZORBA
Şu ihtiyarı şatonun zindanına atın.
Emir verin sıkı korunsun.
HELVETIUS
Sıkı korunan mahpus, yürekten teşekkür ederim size.
Şunca yıl bir saraylı olarak hizmet ettiğim süreden
Daha çok zamanım ve özgürlüğüm olacak şimdi.
Demek hapsedilmekle çok şey kaybedeceğim ha?
Cennet yolu açılırmış dünyası kapanana.
(Helvetius ile Muhafız çıkarlar.)
SOPHONIRUS
Ama ben bunu denemek için hapse girmezdim.
Bana açık dünyayı verin; hava dolsun ciğerlerim.
ZORBA
Ona ölüm cezası vermek isterdim, ama cesaret edemem.
Helvetius da biliyor bunu; bu sevdiğim kadının
Sonsuza dek bana kötü davranması için bir fırsat olurdu.
O, hayatını kızına borçlu.
Sophorinus, al bu mücevheri,
Bir yadigar olarak ver gönlümün sultanına.
Senin söyleyeceklerine bir zararı olmaz,
Aksine, değerli bir taş daha çekicidir sözcüklerden.
Biri ya da ikisi iş görmezse, emin ol daha da ileri giderim.
O zaman, savaş sırasında kurtarıp hayatlarını bağışladığım
O yiğit, kuvvetli adamları çağır,
Benim tarafımdan emir ver onlara,
Çabucak silahlansınlar ve Govianus’un evini kuşatsınlar.
Eğer bunu başaramazsan ya da geç kalırsan
Sen de onların akıbetine uğrarsın.
Kapıyı kırıp içeri girsinler
Kadını bizim için yakalayıp buraya getirsinler.
(Boru sesi. Zorba maiyetiyle çıkar, Sophorinus kalır.)
SOPHONIRUS
Umarım, kadını kendilerine saklayacak kadar
Vahşi[50] değildir bu adamlar;
Böyle basit herifler önce kendileri başlarlar,
Posasını efendilerine sunarlar.
Bu iş aşağılık bir uşak yüzünden kaç kez kendi başıma geldi,
Karım ona tutulunca elimden bir şey gelmedi.
(Sophorinus çıkar.)