Soul and Body

Krapp, 1932a 54-9; Krapp, G.P., The Vercelli Book, ASPR 2 (New York).
 
Huru, ðæs behofað      hæleða æghwylc
 
þæt he his sawle sið[?]      sylfa geþence,
 
hu þæt bið deoplic      þonne se deað cymeð,
 
asyndreð þa sybbe      þe ær samod wæron,
5
lic ond sawle!      Lang bið syððan
 
þæt se gast nimeð      æt gode sylfum
 
swa wite swa wuldor,      swa him on worulde ær
 
efne þæt eorðfæt      ær geworhte.
 
Sceal se gast cuman      geohðum hremig,
10
symble ymbe seofon niht      sawle findan
 
þone lichoman      þe hie ær lange wæg,
 
þreo hund wintra,      butan ær þeodcyning,
 
ælmihtig god,      ende worulde
 
wyrcan wille,      weoruda dryhten.
15
Cleopað þonne swa cearful      cealdan reorde,
 
spreceð grimlice      se gast to þam duste:
 
"Hwæt, druh ðu dreorega,      to hwan drehtest ðu me,
 
eorðan fulnes      eal forwisnad,
 
lames gelicnes!      Lyt ðu gemundest
20
to hwan þinre sawle þing      siðþan wurde,
 
syððan of lichoman      læded wære!
 
Hwæt, wite ðu[?] me, weriga!      Hwæt, ðu huru wyrma gyfl
 
lyt geþohtest,      þa ðu lustgryrum eallum
 
ful geeodest[?],      hu ðu on eorðan scealt
25
wyrmum to wiste!      Hwæt, ðu on worulde ær
 
lyt geþohtest      hu þis is þus lang hider!
 
Hwæt, þe la engel      ufan of roderum
 
sawle onsende      þurh his sylfes hand,
 
meotod ælmihtig,      of his mægenþrymme,
30
ond þe gebohte      blode þy halgan,
 
ond þu me mid þy heardan      hungre gebunde
 
ond gehæftnedest      helle witum!
 
Eardode ic þe on innan.      Ne meahte ic ðe of cuman,
 
flæsce befangen,      ond me fyrenlustas
35
þine geþrungon.      þæt me þuhte ful oft
 
þæt hit wære[?] [XXX]      þusend wintra
 
to þinum deaðdæge.      A ic uncres gedales onbad
 
earfoðlice.      Nis nu huru se ende to god[?]!
 
Wære þu þe wiste wlanc      ond wines sæd,
40
þrymful þunedest,      ond ic[?] ofþyrsted wæs
 
godes lichoman,      gastes drynces.
 
Forðan þu ne hogodest      her on life,
 
syððan ic ðe on worulde      wunian sceolde,
 
þæt ðu wære þurh flæsc      ond þurh fyrenlustas
45
strange gestryned      ond gestaðolod þurh me,
 
ond ic wæs gast on ðe      fram gode sended.
 
Næfre ðu me wið[?] swa heardum      helle witum
 
ne generedest      þurh þinra nieda[?] lust.
 
Scealt ðu minra gesynta      sceame þrowian
50
on ðam myclan dæge      þonne eall manna cynn
 
se ancenneda[?]      ealle gesamnað.
 
Ne eart ðu þon leofra      nænigum lifigendra
 
men to gemæccan,      ne meder ne fæder
 
ne nænigum gesybban,      þonne se swearta hrefen,
55
syððan ic ana of ðe      ut siðode
 
þurh þæs sylfes hand      þe ic ær onsended wæs.
 
Ne magon[?] þe nu heonon adon      hyrsta þa[?] readan
 
ne gold ne seolfor      ne þinra goda nan,
 
ne þinre bryde beag      ne þin boldwela[?],
60
ne nan þara goda      þe ðu iu ahtest,
 
ac her sceolon onbidan      ban bereafod,
 
besliten synum,      ond þe þin sawl sceal
 
minum unwillum[?]      oft gesecan,
 
wemman þe mid wordum,      swa ðu worhtest to me.
65
Eart ðu nu dumb ond deaf,      ne synt þine dreamas awiht.
 
Sceal ic ðe nihtes swa þeah      nede gesecan,
 
synnum gesargod,      ond eft sona fram þe
 
hweorfan on hancred,      þonne halige men
 
lifiendum gode      lofsang doð,
70
secan þa hamas      þe ðu me her scrife,
 
ond þa arleasan      eardungstowe,
 
ond þe sculon her moldwyrmas      manige ceowan,
 
slitan sarlice      swearte wihta,
 
gifre ond grædige.      Ne synt þine æhta awihte
75
þe ðu her on moldan      mannum eowdest.
 
Forðan þe wære selre      swiðe mycle
 
þonne þe wæron ealle      eorðan speda,
 
(butan þu hie gedælde      dryhtne sylfum),
 
þær ðu wurde æt frymðe fugel      oððe fisc on sæ,
80
oððe on eorðan neat      ætes tilode,
 
feldgangende      feoh butan snyttro,
 
oððe on westenne      wildra[?] deora
 
þæt wyrreste,      þær swa god wolde,
 
ge þeah ðu wære      wyrma[?] cynna
85
þæt grimmeste,      þær swa god wolde,
 
þonne ðu æfre on moldan      man gewurde
 
oððe æfre fulwihte      onfon sceolde.
 
þonne ðu for unc bæm      andwyrdan scealt
 
on ðam miclan dæge,      þonne mannum beoð
90
wunda onwrigene,      þa ðe on worulde ær
 
fyrenfulle men      fyrn geworhton,
 
ðonne wyle dryhten sylf      dæda gehyran
 
hæleða gehwylces,      heofena scippend,
 
æt ealra manna gehwæs      muðes reorde
95
wunde wiðerlean.      Ac hwæt wylt ðu þær
 
on þam domdæge      dryhtne secgan?
 
þonne ne bið nan na to þæs lytel lið      on lime aweaxen,
 
þæt ðu ne scyle for anra      gehwylcum onsundrum
 
riht agildan,      þonne reðe bið
100
dryhten æt þam dome.      Ac hwæt do wyt unc?
 
Sculon wit þonne eft ætsomne      siððan brucan
 
swylcra yrmða,      swa ðu unc her ær scrife!"
 
Fyrnað þus þæt flæschord,      sceall þonne feran onweg,
 
secan hellegrund,      nallæs heofondreamas,
105
dædum gedrefed.      Ligeð[?] dust þær hit wæs,
 
ne mæg him ondsware      ænige gehatan,
 
geomrum gaste,      geoce oððe frofre.
 
Bið þæt heafod tohliden,      handa toliðode,
 
geaglas toginene,      goman toslitene,
110
sina beoð asocene,      swyra becowen,
 
fingras tohrorene.     
 
Rib reafiað      reðe wyrmas,
 
beoð hira tungan totogenne      on tyn healfa
 
hungregum to frofre;      forþan hie ne magon huxlicum
115
wordum wrixlian      wið þone werian gast.
 
Gifer hatte se wyrm,      þe þa eaglas beoð
 
nædle scearpran.      Se genydde to[?]
 
ærest eallra      on þam eorðscræfe,
 
þæt he þa tungan totyhð      ond þa teð þurhsmyhð
120
ond þa eagan þurheteð      ufan on þæt heafod
 
ond to ætwelan      oðrum gerymeð,
 
wyrmum to wiste,      þonne þæt werie
 
lic acolod bið      þæt he[?] lange ær
 
werede mid wædum.      Bið þonne wyrma gifel,
125
æt[?] on eorþan.      þæt mæg æghwylcum
 
men to gemynde,      modsnotra gehwam!
 
ðonne bið hyhtlicre      þæt sio halige sawl
 
færeð to ðam flæsce,      frofre bewunden.
 
Bið þæt ærende      eadiglicre
130
funden on ferhðe.      Mid gefean seceð
 
lustum þæt lamfæt      þæt hie ær lange wæg.
 
þonne þa gastas      gode word sprecað[?],
 
snottre, sigefæste,      ond þus soðlice
 
þone lichoman      lustum gretaþ:
135
"Wine leofesta,      þeah[?] ðe[?] wyrmas gyt
 
gifre gretaþ,      nu is þin gast cumen,
 
fægere gefrætewod,      of mines fæder rice,
 
arum[?] bewunden.      Eala, min dryhten,
 
þær ic þe moste      mid me lædan,
140
þæt wyt englas      ealle gesawon,
 
heofona wuldor,      swylc swa ðu me ær her scrife!
 
Fæstest ðu on foldan      ond gefyldest me
 
godes lichoman,      gastes drynces.
 
Wære ðu on wædle,      sealdest me wilna geniht.
145
Forðan ðu ne þearft sceamian,      þonne sceadene beoþ
 
þa synfullan      ond þa soðfæstan
 
on þam mæran dæge,      þæs ðu me geafe,
 
ne ðe hreowan þearf      her on life
 
ealles swa mycles      swa ðu me sealdest
150
on gemotstede      manna ond engla.
 
Bygdest ðu þe for hæleðum      ond ahofe me on ecne dream.
 
Forþan me a langaþ,      leofost manna,
 
on minum hige hearde,      þæs þe ic þe on þyssum hynðum wat
 
wyrmum to wiste,      ac þæt wolde god,
155
þæt þu æfre þus laðlic      legerbed cure.
 
Wolde ic þe ðonne secgan      þæt ðu ne sorgode,
 
forðan wyt bioð gegæderode      æt godes dome.
 
Moton wyt þonne ætsomne      syþan brucan
 
ond unc on heofonum      heahþungene beon.
160
Ne þurfon wyt beon cearie      æt cyme dryhtnes,
 
ne þære andsware      yfele habban
 
sorge in hreðre[?],      ac wyt sylfe magon
 
æt ðam dome þær      dædum agilpan,
 
hwylce earnunga      uncre wæron.
165
Wat ic þæt þu wære      on woruldrice
 
geþungen þrymlice      þysses"