Krapp and Dobbie, 1936 94-113; Krapp, G.P. and Dobbie, E.V.K., The Exeter Book, ASPR 3 (New York).
Hæbbe ic gefrugnen
þætte is feor heonan
eastdælum on
æþelast londa,
firum gefræge.
Nis se foldan sceat
ofer middangeard
mongum gefere
5
folcagendra,
ac he afyrred is
þurh meotudes meaht
manfremmendum.
Wlitig is se wong eall,
wynnum geblissad
mid þam fægrestum
foldan stencum.
ænlic is þæt iglond,
æþele se wyrhta,
10
modig, meahtum spedig,
se þa moldan gesette.
ðær bið oft open
eadgum togeanes
onhliden hleoþra wyn,
heofonrices duru.
þæt is wynsum wong,
wealdas grene,
rume under roderum.
Ne mæg þær ren ne snaw,
15
ne forstes
fnæst[?],
ne fyres blæst,
ne hægles hryre,
ne hrimes dryre,
ne sunnan hætu,
ne sincaldu,
ne wearm weder,
ne winterscur
wihte gewyrdan,
ac se wong seomað
20
eadig ond onsund.
Is þæt æþele lond
blostmum geblowen.
Beorgas þær ne muntas
steape ne stondað,
ne stanclifu
heah hlifiað,
swa her mid us,
ne dene ne dalu
ne dunscrafu,
25
hlæwas ne hlincas,
ne þær hleonað oo
unsmeþes wiht,
ac se æþela feld
wridað under wolcnum,
wynnum geblowen.
Is þæt torhte lond
twelfum herra,
folde fæðmrimes,
swa us gefreogum gleawe
30
witgan þurh wisdom
on gewritum cyþað,
þonne ænig þara beorga
þe her beorhte mid us
hea hlifiað
under heofontunglum.
Smylte is se sigewong;
sunbearo lixeð,
wuduholt wynlic.
Wæstmas ne dreosað,
35
beorhte blede,
ac þa beamas a
grene stondað,
swa him god bibead.
Wintres ond sumeres
wudu bið gelice
bledum gehongen;
næfre brosniað
leaf under lyfte,
ne him lig sceþeð
40
æfre to ealdre,
ærþon edwenden
worulde geweorðe.
Swa iu wætres þrym
ealne middangeard
mereflod þeahte,
eorþan ymbhwyrft,
þa se æþela wong,
æghwæs onsund,
wið yðfare
45
gehealden stod
hreora wæga,
eadig, unwemme,
þurh est godes;
bideð swa geblowen
oð bæles cyme,
dryhtnes domes,
þonne deaðræced,
hæleþa heolstorcofan,
onhliden weorþað.
50
Nis þær on þam londe
laðgeniðla,
ne wop ne wracu,
weatacen nan,
yldu ne yrmðu
ne se enga deað,
ne lifes lyre,
ne laþes cyme,
ne synn ne sacu
ne sarwracu,
55
ne wædle gewin,
ne welan onsyn,
ne sorg ne slæp
ne swar leger,
ne wintergeweorp,
ne wedra gebregd,
hreoh under heofonum,
ne se hearda forst,
caldum cylegicelum,
cnyseð ænigne.
60
þær ne hægl ne hrim
hreosað to foldan,
ne windig wolcen,
ne þær wæter fealleþ,
lyfte gebysgad,
ac þær lagustreamas,
wundrum wrætlice,
wyllan onspringað
fægrum
flodwylmum[?].
Foldan leccaþ
65
wæter wynsumu
of þæs wuda midle;
þa monþa gehwam
of þære moldan tyrf
brimcald brecað,
bearo ealne geondfarað,
þragum þrymlice.
Is þæt þeodnes gebod,
þætte twelf siþum
þæt tirfæste
70
lond geondlace
lagufloda wynn.
Sindon þa bearwas
bledum gehongne,
wlitigum wæstmum,
þær no
waniað[?] o,
halge under heofonum,
holtes frætwe.
Ne feallað þær on foldan
fealwe blostman,
75
wudubeama wlite,
ac þær wrætlice
on þam treowum symle
telgan gehladene,
ofett edniwe,
in ealle tid
on þam græswonge
grene stondaþ,
gehroden hyhtlice
haliges meahtum,
80
beorhtast bearwa.
No gebrocen weorþeð
holt on hiwe,
þær se halga stenc
wunaþ geond wynlond;
þæt onwended ne bið
æfre to ealdre,
ærþon endige
frod fyrngeweorc
se hit on frymþe gescop.
85
ðone wudu weardaþ
wundrum fæger
fugel feþrum strong,
se is fenix haten.
þær se anhaga
eard bihealdeþ,
deormod drohtað;
næfre him deaþ sceþeð
on þam willwonge,
þenden woruld stondeþ.
90
Se sceal þære sunnan
sið behealdan
ond ongean cuman
godes condelle,
glædum gimme,
georne bewitigan,
hwonne up cyme
æþelast tungla
95
fæder fyrngeweorc
frætwum blican,
torht tacen godes.
Tungol beoþ ahyded,
gewiten under waþeman
westdælas on,
bideglad on dægred,
ond seo deorce niht
won gewiteð;
þonne waþum strong
100
fugel feþrum wlonc
on firgenstream
under lyft, ofer lagu
locað georne,
hwonne up cyme
eastan glidan
ofer
sidne[?] sæ
swegles leoma.
Swa se æþela fugel
æt þam æspringe
105
wlitigfæst wunað
wyllestreamas,
þær se tireadga
twelf siþum hine
bibaþað in þam burnan
ær þæs beacnes cyme,
sweglcondelle,
ond symle swa oft
of þam wilsuman
wyllgespryngum
110
brimcald beorgeð
æt baða gehwylcum.
Siþþan hine sylfne
æfter sundplegan
heahmod hefeð
on heanne beam,
þonan yþast mæg
on eastwegum
sið bihealdan,
hwonne swegles tapur
115
ofer
holmþræce[?] hædre blice,
leohtes leoma.
Lond beoð gefrætwad,
woruld gewlitegad,
siþþan wuldres gim
ofer geofones gong
grund gescineþ
geond middangeard,
mærost tungla.
120
Sona swa seo sunne
sealte streamas
hea oferhlifað,
swa se haswa fugel
beorht of þæs bearwes
beame gewiteð,
fareð feþrum snell
flyhte on lyfte,
swinsað ond singeð
swegle
togeanes[?].
125
ðonne bið swa fæger
fugles gebæru,
onbryrded breostsefa,
blissum
hremig[?];
wrixleð woðcræfte
wundorlicor
beorhtan reorde,
þonne æfre byre monnes
hyrde under heofonum,
siþþan heahcyning,
130
wuldres wyrhta,
woruld staþelode,
heofon ond eorþan.
Biþ þæs hleoðres sweg
eallum songcræftum
swetra ond wlitigra
ond wynsumra
wrenca gehwylcum.
Ne magon þam breahtme
byman ne hornas,
135
ne hearpan hlyn,
ne hæleþa stefn
ænges on eorþan,
ne organan,
sweghleoþres[?] geswin,
ne swanes feðre,
ne ænig þara dreama
þe dryhten gescop
gumum to gliwe
in þas geomran woruld.
140
Singeð swa ond swinsað
sælum geblissad,
oþþæt seo sunne
on suðrodor
sæged weorþeð.
þonne swiað he
ond hlyst gefeð,
heafde onbrygdeð,
þrist, þonces gleaw,
ond þriwa ascæceð
145
feþre flyhthwate;
fugol bið geswiged.
Symle he twelf siþum
tida gemearcað
dæges ond nihtes.
Swa gedemed is
bearwes
bigengan[?],
þæt he þær brucan mot
wonges mid willum,
ond welan neotan,
150
lifes ond lissa,
londes frætwa,
oþþæt he þusende
þisses lifes,
wudubearwes weard,
wintra gebideþ.
ðonne bið gehefgad
haswigfeðra,
gomol, gearum frod,
grene[?] eorðan
155
aflyhð, fugla
wyn[?],
foldan geblowene,
ond þonne geseceð
side rice
middangeardes,
þær no men bugað
eard ond eþel.
þær he ealdordom
onfehð foremihtig
ofer fugla cynn,
160
geþungen on þeode,
ond þrage mid him
westen weardað.
þonne waþum strong
west gewiteð
wintrum gebysgad
fleogan feþrum snel.
Fuglas þringað
utan ymbe æþelne;
æghwylc wille
165
wesan þegn ond þeow
þeodne mærum,
oþþæt hy gesecað
Syrwara lond
corðra mæste.
Him se clæna þær
oðscufeð scearplice,
þæt he in scade weardað,
on wudubearwe,
weste stowe,
170
biholene ond bihydde
hæleþa monegum.
ðær he heanne beam
on holtwuda
wunað ond weardað,
wyrtum fæstne
under
heofunhrofe[?],
þone hatað men
Fenix on foldan,
of þæs fugles noman.
175
Hafað þam treowe forgiefen
tirmeahtig cyning,
meotud moncynnes,
mine gefræge,
þæt se ana is
ealra beama
beorhtast geblowen;
ne mæg him bitres wiht
180
scyldum sceððan,
ac gescylded a
wunað ungewyrded,
þenden woruld stondeð.
ðonne wind ligeð,
weder bið fæger,
hluttor heofones gim
halig scineð,
beoð wolcen towegen,
wætra þryþe
185
stille stondað,
biþ storma gehwylc
aswefed under swegle,
suþan bliceð
wedercondel wearm,
weorodum lyhteð,
ðonne on þam telgum
timbran onginneð,
nest gearwian.
Bið him neod micel
190
þæt he þa yldu
ofestum mote
þurh gewittes wylm
wendan to life,
feorg geong onfon.
þonne feor ond neah
þa swetestan
somnað ond gædrað
wyrta wynsume
ond wudubleda
195
to þam eardstede,
æþelstenca gehwone,
wyrta wynsumra,
þe wuldorcyning,
fæder frymða gehwæs,
ofer foldan gescop
swetes under swegle.
þær he sylf biereð
200
in þæt treow innan
torhte frætwe;
þær se wilda fugel
in þam westenne
ofer heanne beam
hus getimbreð,
wlitig ond wynsum,
ond gewicað þær
sylf in þam solere,
ond ymbseteð utan
205
in þam leafsceade
lic ond feþre
on healfa gehware
halgum stencum
ond þam æþelestum
eorþan bledum.
Siteð siþes fus.
þonne swegles gim
on sumeres tid,
sunne hatost,
210
ofer sceadu scineð
ond gesceapu dreogeð,
woruld geondwliteð,
þonne weorðeð his
hus onhæted
þurh hador swegl.
Wyrta wearmiað,
willsele stymeð
swetum swæccum,
þonne on swole byrneð
215
þurh fyres feng
fugel mid neste.
Bæl bið onæled.
þonne brond þeceð
heorodreorges[?] hus,
hreoh onetteð,
fealo lig feormað
ond fenix byrneð,
fyrngearum frod.
þonne fyr þigeð
220
lænne lichoman;
lif bið on siðe,
fæges feorhhord,
þonne flæsc ond ban
adleg æleð.
Hwæþre him eft cymeð
æfter fyrstmearce
feorh edniwe,
siþþan þa yslan
eft onginnað
225
æfter ligþræce
lucan togædre,
geclungne to cleowenne.
þonne clæne bið
beorhtast nesta,
bæle forgrunden
heaþorofes hof;
hra bið acolad,
banfæt gebrocen,
ond se bryne sweþrað.
230
þonne of þam ade
æples gelicnes
on þære ascan bið
eft gemeted,
of þam weaxeð wyrm,
wundrum fæger,
swylce he of ægerum
ut alæde,
scir of scylle.
þonne on sceade weaxeð,
235
þæt he ærest bið
swylce earnes brid,
fæger fugeltimber;
ðonne furþor gin
wridað on wynnum,
þæt he bið wæstmum gelic
ealdum earne,
and æfter þon
feþrum gefrætwad,
swylc he æt frymðe wæs,
240
beorht geblowen.
þonne bræd weorþeð
synnum asundrad,
sumes onlice
swa mon to ondleofne
eorðan
wæstmas[?]245
wiste wynsume,
ær wintres cyme,
on rypes timan,
þy læs hi renes scur
awyrde under wolcnum;
þær hi wraðe metað,
fodorþege
gefean[?],
þonne forst ond snaw
mid ofermægne
eorþan þeccað
250
wintergewædum.
Of þam wæstmum sceal
eorla
eadwela[?] eft alædan
þurh cornes gecynd,
þe ær clæne bið
sæd onsawen.
þonne sunnan glæm
on lenctenne,
lifes tacen,
255
weceð woruldgestreon,
þæt þa wæstmas beoð
þurh agne gecynd
eft acende,
foldan frætwe.
Swa se fugel weorþeð,
gomel æfter gearum,
geong edniwe,
flæsce bifongen.
No he foddor þigeð,
260
mete on moldan,
nemne meledeawes
dæl gebyrge,
se dreoseð oft
æt middre nihte;
bi þon se modga his
feorh afedeð,
oþþæt fyrngesetu,
agenne eard,
eft geseceð.
265
þonne bið aweaxen
wyrtum in gemonge
fugel feþrum deal;
feorh bið niwe,
geong, geofona ful,
þonne he of greote his
lic leoþucræftig,
þæt ær lig fornom,
somnað, swoles lafe,
searwum gegædrað
270
ban gebrosnad,
æfter bælþræce,
ond þonne gebringeð
ban ond yslan,
ond þonne þæt wælreaf
wyrtum biteldeð,
fægre gefrætwed.
ðonne afysed bið
275
agenne eard
eft to secan.
þonne fotum ymbfehð
fyres lafe,
clam biclyppeð,
ond his cyþþu eft,
sunbeorht gesetu,
seceð on wynnum,
eadig eþellond.
Eall bið geniwad
280
feorh ond feþerhoma,
swa he æt frymþe wæs,
þa hine ærest god
on þone æþelan wong
sigorfæst sette.
He his sylfes þær
ban gebringeð,
þa ær brondes wylm
on beorhstede
bæle forþylmde,
285
ascan to eacan.
þonne eal geador
bebyrgeð beaducræftig
ban ond yslan
on þam ealonde.
Bið him edniwe
þære sunnan
segn[?],
þonne swegles leoht,
gimma gladost,
ofer garsecg up,
290
æþeltungla wyn,
eastan lixeð.
Is se fugel fæger
forweard hiwe,
bleobrygdum fag
ymb þa breost foran.
Is him þæt heafod
hindan grene,
wrætlice
wrixled[?],
wurman geblonden.
295
þonne is se finta
fægre gedæled,
sum brun, sum basu,
sum blacum splottum
searolice beseted.
Sindon þa fiþru
hwit hindanweard,
ond se hals grene
nioþoweard ond ufeweard,
ond þæt nebb lixeð
300
swa glæs oþþe gim,
geaflas scyne
innan ond utan.
Is seo eaggebyrd
stearc ond hiwe
stane gelicast,
gladum gimme,
þonne in goldfate
smiþa orþoncum
biseted weorþeð.
305
Is ymb þone sweoran,
swylce sunnan hring,
beaga beorhtast
brogden[?] feðrum.
Wrætlic is seo womb neoþan,
wundrum fæger,
scir ond scyne.
Is se scyld ufan
frætwum gefeged
ofer þæs fugles bæc.
310
Sindon þa scancan
scyllum biweaxen,
fealwe fotas.
Se fugel is on hiwe
æghwæs ænlic,
onlicost pean,
wynnum geweaxen,
þæs gewritu secgað.
Nis he hinderweard,
ne hygegælsa,
315
swar ne swongor,
swa sume fuglas,
þa þe late þurh lyft
lacað fiþrum,
ac he is snel ond swift
ond swiþe leoht,
wlitig ond wynsum,
wuldre gemearcad.
Ece is se æþeling
se þe him þæt ead gefeð!
320
þonne he gewiteð
wongas secan,
his ealdne eard,
of þisse eþeltyrf.
Swa se fugel fleogeð,
folcum oðeaweð
mongum monna
geond middangeard,
þonne
somniað[?] suþan ond norþan,
325
eastan ond westan,
eoredciestum,
farað feorran ond nean
folca þryþum
þær hi sceawiaþ
scyppendes giefe
fægre on þam fugle,
swa him æt fruman sette
sigora soðcyning
sellicran gecynd,
330
frætwe
fægerran[?] ofer fugla cyn.
ðonne wundriað
weras ofer eorþan
wlite ond wæstma,
ond
gewritum[?] cyþað,
mundum mearciað
on marmstane,
hwonne se dæg ond seo tid
dryhtum geeawe
335
frætwe flyhthwates.
ðonne fugla cynn
on healfa gehwone
heapum þringað,
sigað sidwegum,
songe lofiað,
mærað modigne
meaglum reordum,
ond swa þone halgan
hringe beteldað
340
flyhte on lyfte;
fenix biþ on middum,
þreatum biþrungen.
þeoda wlitað,
wundrum
wafiað[?],
hu seo wilgedryht
wildne weorþiað,
worn æfter oþrum,
cræftum cyþað
ond for cyning mærað
345
leofne leodfruman,
lædað mid wynnum
æþelne to earde,
oþþæt se anhoga
oðfleogeð, feþrum snel,
þæt him gefylgan ne mæg
drymendra gedryht,
þonne duguða wyn
of þisse eorþan tyrf
eþel seceð.
350
Swa se gesæliga
æfter swylthwile
his ealdcyðþe
eft geneosað,
fægre foldan.
Fugelas cyrrað
from þam guðfrecan
geomormode
eft to earde.
þonne se æþeling bið
355
giong in geardum.
God ana wat,
cyning ælmihtig,
hu his gecynde bið,
wifhades þe weres;
þæt ne wat ænig
monna cynnes,
butan meotod ana,
hu þa wisan sind
wundorlice,
360
fæger fyrngesceap,
ymb þæs fugles gebyrd.
þær se eadga mot
eardes neotan,
wyllestreama
wuduholtum in,
wunian in wonge,
oþþæt wintra bið
þusend urnen.
þonne him weorþeð
365
ende lifes;
hine ad þeceð
þurh æledfyr.
Hwæþre eft cymeð
aweaht wrætlice
wundrum to life.
Forþon he drusende
deað ne bisorgað,
sare swyltcwale,
þe him symle wat
370
æfter ligþræce
lif edniwe,
feorh æfter fylle,
þonne fromlice
þurh briddes had
gebreadad weorðeð
eft of ascan,
edgeong weseð
under swegles hleo.
Bið him self gehwæðer
375
sunu ond swæs fæder,
ond symle eac
eft yrfeweard
ealdre lafe.
Forgeaf him se meahta
moncynnes fruma
þæt he swa wrætlice
weorþan sceolde
eft þæt ilce
þæt he ær þon wæs,
380
feþrum bifongen,
þeah hine fyr nime.
Swa þæt ece lif
eadigra gehwylc
æfter sarwræce
sylf geceoseð
þurh deorcne deað,
þæt he dryhtnes mot
æfter geardagum
geofona neotan
385
on sindreamum,
ond siþþan a
wunian in
wuldre[?] weorca to leane.
þisses fugles gecynd
fela gelices
bi þam gecornum
Cristes þegnum
beacnað in burgum,
hu hi beorhtne gefean
390
þurh fæder fultum
on þas frecnan tid
healdaþ under heofonum,
ond him heanne blæd
in þam uplican
eðle gestrynaþ.
Habbaþ we geascad
þæt se ælmihtiga
worhte wer ond wif
þurh his wundra sped,
395
ond hi þa gesette
on þone selestan
foldan
sceata[?],
þone fira bearn
nemnað neorxnawong,
þær him nænges wæs
eades onsyn,
þenden eces word,
halges hleoþorcwide,
healdan woldan
400
on þam niwan gefean.
þær him niþ gescod,
ealdfeondes æfest,
se him æt gebead,
beames blede,
þæt hi bu þegun
æppel unrædum
ofer est godes,
byrgdon forbodene.
þær him bitter wearð
405
yrmþu æfter æte
ond hyra eaferum swa,
sarlic symbel
sunum ond dohtrum.
Wurdon teonlice
toþas idge
ageald æfter gylte.
Hæfdon godes yrre,
bittre bealosorge.
þæs þa byre siþþan
410
gyrne onguldon,
þe hi þæt gyfl þegun
ofer eces word.
Forþon hy eðles wyn
geomormode
ofgiefan sceoldon
þurh nædran niþ,
þa heo nearwe biswac
415
þurh fæcne ferð,
þæt hi feor þonan
in þas deaðdene
drohtað sohton,
sorgfulran gesetu.
Him wearð selle lif
heolstre bihyded,
ond se halga wong
þurh feondes searo
fæste bityned
420
wintra mengu,
oþþæt wuldorcyning
þurh his hidercyme
halgum
togeanes[?],
moncynnes gefea,
meþra frefrend,
ond se anga hyht,
eft ontynde.
Is þon gelicast,
þæs þe us leorneras
425
wordum[?] secgað,
ond writu cyþað,
þisses fugles gefær,
þonne frod ofgiefeð
eard ond eþel,
ond geealdad bið.
Gewiteð werigmod,
wintrum gebysgad,
þær he holtes hleo
heah gemeteð,
430
in þam he getimbreð
tanum ond wyrtum
þam æþelestum
eardwic niwe,
nest on bearwe.
Bið him neod micel
þæt he feorhgeong eft
onfon mote
þurh liges blæst
lif æfter deaþe,
435
edgeong wesan,
ond his ealdcyðþu,
sunbeorht gesetu,
secan mote
æfter fyrbaðe.
Swa ða foregengan,
þone wlitigan wong
ond wuldres setl,
440
leoflic on laste,
tugon longne sið
in hearmra hond,
þær him hettende,
earme aglæcan,
oft gescodan.
Wæron hwæþre monge,
þa þe meotude
wel[?]
gehyrdun under heofonum
halgum ðeawum,
445
dædum domlicum,
þæt him dryhten wearð,
heofona heahcyning,
hold on mode.
ðæt is se hea beam
in þam halge nu
wic weardiað,
þær him wihte ne mæg
ealdfeonda nan
atre sceþþan,
450
facnes tacne,
on
þas[?] frecnan tid.
þær him nest wyrceð
wið niþa gehwam
dædum domlicum
dryhtnes cempa,
þonne he ælmessan
earmum dæleð,
dugeþa leasum,
ond him dryhten gecygð,
455
fæder on fultum,
forð onetteð,
lænan lifes
leahtras dwæsceþ,
mirce mandæde,
healdeð meotudes æ
beald in breostum,
ond gebedu seceð
clænum gehygdum,
ond his cneo bigeð
460
æþele to eorþan,
flyhð yfla gehwylc,
grimme gieltas,
for godes egsan,
glædmod gyrneð
þæt he godra mæst
dæda gefremme;
þam biþ dryhten scyld
in siþa gehwane,
sigora waldend,
465
weoruda wilgiefa.
þis þa wyrta sind,
wæstma blede,
þa se wilda fugel
somnað under swegle
side ond wide
to his wicstowe,
þær he wundrum fæst
wið niþa gehwam
nest gewyrceð.
470
Swa nu in þam wicum
willan fremmað
mode ond mægne
meotudes cempan,
mærða tilgað;
þæs him meorde wile
ece ælmihtig
eadge forgildan.
Beoð him of þam wyrtum
wic gestaþelad
475
in wuldres byrig
weorca to leane,
þæs þe hi geheoldan
halge lare
hate æt
heortan[?],
hige weallende
dæges ond nihtes
dryhten lufiað,
leohte geleafan
leofne ceosað
480
ofer woruldwelan;
ne biþ him wynne hyht
þæt hy þis læne lif
long gewunien.
þus eadig eorl
ecan dreames,
heofona hames
mid heahcyning
earnað on elne,
oþþæt ende cymeð
485
dogorrimes,
þonne deað nimeð,
wiga wælgifre,
wæpnum geþryþed,
ealdor anra gehwæs,
ond in eorþan fæðm
snude
sendeð[?] sawlum binumene
læne lichoman,
þær hi longe beoð
490
oð fyres cyme
foldan biþeahte.
ðonne monge beoð
on gemot
læded[?]
fyra cynnes;
wile fæder engla,
sigora soðcyning,
seonoþ gehegan,
duguða dryhten,
deman mid ryhte.
495
þonne æriste
ealle gefremmaþ
men on moldan,
swa se mihtiga cyning
beodeð, brego engla,
byman stefne
ofer sidne grund,
sawla nergend.
Bið se deorca deað
dryhtnes meahtum
500
eadgum geendad.
æðele hweorfað,
þreatum þringað,
þonne þeos woruld,
scyldwyrcende,
in scome byrneð,
ade onæled.
Weorþeð anra gehwylc
forht on ferþþe,
þonne fyr briceð
505
læne londwelan,
lig eal þigeð
eorðan æhtgestreon,
æpplede gold
gifre forgripeð,
grædig swelgeð
londes frætwe.
þonne on leoht cymeð
ældum þisses
in þa openan tid
510
fæger ond gefealic
fugles tacen,
þonne anwald eal
up
astelleð[?]
of byrgenum,
ban gegædrað,
leomu lic somod,
ond
lifes[?] gæst,
fore Cristes cneo.
Cyning þrymlice
515
of his heahsetle
halgum scineð,
wlitig wuldres gim.
Wel biþ þam þe mot
in þa geomran tid
gode lician.
ðær þa lichoman,
leahtra clæne,
gongað glædmode,
gæstas hweorfað
520
in banfatu,
þonne bryne stigeð
heah to heofonum.
Hat bið monegum
egeslic æled,
þonne anra gehwylc,
soðfæst ge synnig,
sawel mid lice,
from moldgrafum
seceð meotudes dom,
525
forhtafæred.
Fyr bið on tihte,
æleð uncyste.
þær þa eadgan beoð
æfter wræchwile
weorcum bifongen,
agnum dædum.
þæt þa æþelan sind
wyrta wynsume,
mid þam se wilda fugel
530
his sylfes nest
biseteð utan,
þæt hit færinga
fyre byrneð,
forsweleð under sunnan,
ond he sylfa mid,
ond þonne æfter lige
lif eft onfehð
edniwinga.
Swa bið anra gehwylc
535
flæsce bifongen
fira cynnes,
ænlic ond edgeong,
se þe his agnum her
willum gewyrceð
þæt him wuldorcyning
meahtig æt þam mæþle
milde geweorþeð.
þonne hleoþriað
halge gæstas,
540
sawla soðfæste,
song ahebbað,
clæne ond gecorene,
hergað cyninges þrym,
stefn æfter stefne,
stigað to wuldre
wlitige gewyrtad
mid hyra weldædum.
Beoð þonne amerede
monna gæstas,
545
beorhte abywde
þurh bryne fyres.
Ne wene þæs ænig
ælda cynnes
þæt ic lygewordum
leoð somnige,
write woðcræfte.
Gehyrað witedom
Iobes gieddinga.
þurh gæstes blæd
550
breostum onbryrded,
beald reordade,
wuldre geweorðad;
he þæt word gecwæð:
"Ic þæt ne forhycge
heortan geþoncum,
þæt ic in minum neste
neobed ceose,
hæle hrawerig,
gewite hean þonan
555
on longne sið,
lame bitolden,
geomor gudæda,
in greotes fæðm,
ond þonne æfter deaþe
þurh dryhtnes giefe
swa se fugel fenix
feorh edniwe
560
dreamas mid dryhten,
þær seo deore scolu
leofne lofiað.
Ic þæs lifes ne mæg
æfre to ealdre
ende gebidan,
leohtes ond lissa.
þeah min lic scyle
on moldærne
molsnad weorþan
565
wyrmum to willan,
swa þeah weoruda god
æfter swylthwile
sawle alyseð
ond in wuldor aweceð.
Me þæs wen næfre
forbirsteð in breostum,
ðe ic in brego engla
forðweardne gefean
fæste hæbbe."
570
ðus frod guma
on fyrndagum
gieddade gleawmod,
godes spelboda,
ymb his æriste
in ece lif,
þæt we þy geornor
ongietan meahten
tirfæst tacen
þæt se torhta fugel
575
þurh bryne beacnað.
Bana lafe,
ascan ond yslan,
ealle gesomnað
æfter ligbryne,
lædeþ siþþan
fugel on fotum
to frean geardum,
sunnan togeanes.
þær hi siþþan forð
580
wuniað wintra fela,
wæstmum geniwad,
ealles edgiong,
þær ænig ne mæg
in þam leodscype
læþþum hwopan.
Swa nu æfter deaðe
þurh dryhtnes miht
somod siþiaþ
sawla mid lice,
585
fægre gefrætwed,
fugle gelicast,
in eadwelum
æþelum stencum,
þær seo soþfæste
sunne lihteð
wlitig ofer weoredum
in wuldres byrig.
ðonne soðfæstum
sawlum scineð
590
heah ofer hrofas
hælende Crist.
Him folgiað
fuglas scyne,
beorhte gebredade,
blissum hremige,
in þam gladan ham,
gæstas gecorene,
ece to ealdre.
þær him yfle ne mæg
595
fah feond gemah
facne sceþþan,
ac þær lifgað a
leohte werede,
swa se fugel fenix,
in freoþu dryhtnes,
wlitige in wuldre.
Weorc anra gehwæs
beorhte bliceð
in þam
bliþan[?] ham
600
fore onsyne
ecan dryhtnes,
symle in sibbe,
sunnan gelice.
þær se beorhta beag,
brogden wundrum
eorcnanstanum,
eadigra gehwam
hlifað ofer heafde.
Heafelan lixað,
605
þrymme biþeahte.
ðeodnes cynegold
soðfæstra gehwone
sellic glengeð
leohte in life,
þær se longa gefea,
ece ond edgeong,
æfre ne sweþrað,
ac hy in wlite wuniað,
wuldre bitolden
610
fægrum frætwum,
mid fæder engla.
Ne bið him on þam wicum
wiht to sorge,
wroht ne weþel
ne gewindagas,
hungor se hata
ne se
hearda[?] þurst,
yrmþu ne yldo.
Him se æþela cyning
615
forgifeð goda gehwylc.
þær gæsta gedryht
hælend hergað
ond heofoncyninges
meahte mærsiað,
singað metude lof.
Swinsað sibgedryht
swega mæste
hædre ymb þæt halge
heahseld godes,
620
bliþe bletsiað
bregu selestan
eadge mid englum,
efenhleoþre þus:
"Sib si þe, soð god,
ond snyttrucræft,
ond þe þonc sy
þrymsittendum
geongra gyfena,
goda gehwylces.
625
Micel, unmæte
mægnes
strengðu[?],
heah ond halig!
Heofonas sindon
fægre gefylled,
fæder ælmihtig,
ealra þrymma þrym,
þines wuldres,
uppe mid englum
ond on eorðan somod.
630
Gefreoþa usic, frymþa scyppend!
þu eart fæder ælmihtig
in heannesse,
heofuna waldend."
ðus reordiað
ryhtfremmende,
manes amerede,
in þære mæran byrig;
cyneþrym cyþað,
caseres lof
635
singað[?] on swegle
soðfæstra gedryht,
þam anum is
ece weorðmynd
forð butan ende.
Næs his frymð æfre,
eades ongyn.
þeah he on eorþan her
þurh cildes had
cenned wære
640
in middangeard,
hwæþre his meahta sped
heah ofer heofonum
halig wunade,
dom unbryce.
þeah he deaþes cwealm
on rode treow
ræfnan sceolde,
þearlic wite,
he þy þriddan dæge
645
æfter lices hryre
lif eft onfeng
þurh fæder fultum.
Swa fenix beacnað,
geong in geardum,
godbearnes meaht,
þonne he of ascan
eft
onwæcneð[?]
in lifes lif,
leomum geþungen.
650
Swa se hælend us
helpe[?] gefremede
þurh his lices gedal,
lif butan ende,
swa se fugel swetum
his fiþru tu
ond wynsumum
wyrtum gefylleð,
fægrum foldwæstmum,
þonne afysed bið.
655
þæt sindon þa word,
swa us gewritu secgað,
hleoþor haligra,
þe him to heofonum bið,
to þam mildan gode,
mod afysed
in dreama dream,
þær hi dryhtne to giefe
worda ond weorca
wynsumne stenc
660
in þa mæran gesceaft
meotude bringað,
in þæt leohte lif.
Sy him lof symle
þurh woruld worulda,
ond wuldres blæd,
ar ond onwald,
in þam uplican
rodera rice.
He is on ryht cyning
665
middangeardes
ond mægenþrymmes,
wuldre biwunden
in þære wlitigan byrig.
Hafað us alyfed
[lucis auctor]
þæt we motun her
[merueri],
goddædum begietan
[gaudia in celo],
670
þær we
motun[?] [maxima regna]
secan ond gesittan
[sedibus altis],
lifgan in lisse
[lucis et pacis],
agan eardinga
[almæ[?] letitię],
brucan blæddaga,
[blandem et
mitem[?]]
675
geseon sigora frean
[sine fine],
ond him lof singan
[laude perenne],
eadge mid englum.
[Alleluia].