The Wanderer

Krapp and Dobbie, 1936 134-7; Krapp, G.P. and Dobbie, E.V.K., The Exeter Book, ASPR 3 (New York).
 
Oft him anhaga      are gebideð,
 
metudes miltse,      þeah þe he modcearig
 
geond lagulade      longe sceolde
 
hreran mid hondum      hrimcealde sæ,
5
wadan wræclastas.      Wyrd bið ful aręd!
 
Swa cwæð eardstapa,      earfeþa gemyndig,
 
wraþra wælsleahta,      winemæga hryre:
 
"Oft ic sceolde ana      uhtna gehwylce
 
mine ceare cwiþan.      Nis nu cwicra nan
10
þe ic him modsefan      minne durre
 
sweotule asecgan.      Ic to soþe wat
 
þæt biþ in eorle      indryhten þeaw,
 
þæt he his ferðlocan      fæste binde,
 
healde[?] his hordcofan,      hycge swa he wille.
15
Ne mæg werig mod      wyrde wiðstondan,
 
ne se hreo hyge      helpe gefremman.
 
Forðon domgeorne      dreorigne oft
 
in hyra breostcofan      bindað fæste;
 
swa ic modsefan      minne sceolde,
20
oft earmcearig,      eðle bidæled,
 
freomægum feor      feterum sælan,
 
siþþan geara iu      goldwine minne[?]
 
hrusan heolstre biwrah,      ond ic hean þonan
 
wod wintercearig      ofer waþema[?] gebind,
25
sohte sele dreorig      sinces bryttan,
 
hwær ic feor oþþe neah      findan meahte
 
þone þe in meoduhealle      min[?] mine wisse,
 
oþþe mec freondleasne[?]      frefran wolde,
 
weman mid wynnum.      Wat se þe cunnað,
30
hu sliþen bið      sorg to geferan,
 
þam þe him lyt hafað      leofra geholena.
 
Warað hine wræclast,      nales wunden gold,
 
ferðloca freorig,      nalæs foldan blæd.
 
Gemon he selesecgas      ond sincþege,
35
hu hine on geoguðe      his goldwine
 
wenede to wiste.      Wyn eal gedreas!
 
Forþon wat se þe sceal      his winedryhtnes
 
leofes larcwidum      longe forþolian,
 
ðonne sorg ond slæp      somod ætgædre
40
earmne anhogan      oft gebindað.
 
þinceð him on mode      þæt he his mondryhten
 
clyppe ond cysse,      ond on cneo lecge
 
honda ond heafod,      swa he hwilum ær
 
in geardagum      giefstolas breac.
45
ðonne onwæcneð eft      wineleas guma,
 
gesihð him biforan      fealwe wegas,
 
baþian brimfuglas,      brædan feþra,
 
hreosan hrim ond snaw,      hagle gemenged.
 
þonne beoð þy hefigran      heortan benne,
50
sare æfter swæsne.      Sorg bið geniwad,
 
þonne maga gemynd      mod geondhweorfeð;
 
greteð gliwstafum,      georne geondsceawað
 
secga geseldan.      Swimmað eft[?] on weg!
 
Fleotendra ferð      no þær fela bringeð
55
cuðra cwidegiedda.      Cearo bið geniwad
 
þam þe sendan sceal      swiþe geneahhe
 
ofer waþema gebind      werigne sefan.
 
Forþon ic geþencan ne mæg      geond þas woruld
 
for hwan modsefa[?]      min ne gesweorce,
60
þonne ic eorla lif      eal geondþence,
 
hu hi færlice      flet ofgeafon,
 
modge maguþegnas.      Swa þes middangeard
 
ealra dogra gehwam      dreoseð ond fealleþ,
 
forþon ne mæg weorþan[?] wis      wer, ær he age
65
wintra dæl in woruldrice.      Wita sceal geþyldig,
 
ne sceal no to hatheort      ne to hrædwyrde,
 
ne to wac wiga      ne to wanhydig,
 
ne to forht ne to fægen,      ne to feohgifre
 
ne næfre gielpes to georn,      ær he geare cunne.
70
Beorn sceal gebidan,      þonne he beot spriceð,
 
oþþæt collenferð      cunne gearwe
 
hwider hreþra gehygd      hweorfan wille.
 
Ongietan sceal gleaw hæle      hu gæstlic bið,
 
þonne ealre[?] þisse worulde wela      weste stondeð,
75
swa nu missenlice      geond þisne middangeard
 
winde biwaune      weallas stondaþ,
 
hrime bihrorene,      hryðge þa ederas.
 
Woriað þa winsalo,      waldend licgað
 
dreame bidrorene,      duguþ eal gecrong,
80
wlonc bi wealle.      Sume wig fornom,
 
ferede in forðwege,      sumne fugel oþbær
 
ofer heanne holm,      sumne se hara wulf
 
deaðe gedælde,      sumne dreorighleor
 
in eorðscræfe      eorl gehydde.
85
Yþde swa þisne eardgeard      ælda scyppend
 
oþþæt burgwara      breahtma lease
 
eald enta geweorc      idlu stodon.
 
Se þonne þisne wealsteal      wise geþohte
 
ond þis deorce[?] lif      deope geondþenceð,
90
frod in ferðe,      feor oft gemon
 
wælsleahta worn,      ond þas word acwið:
 
"Hwær cwom mearg? Hwær cwom mago?      Hwær cwom maþþumgyfa?
 
Hwær cwom symbla gesetu?      Hwær sindon seledreamas?
 
Eala beorht bune!      Eala byrnwiga!
95
Eala þeodnes þrym!      Hu seo þrag gewat,
 
genap under nihthelm,      swa heo no wære.
 
Stondeð nu on laste      leofre duguþe
 
weal wundrum heah,      wyrmlicum fah.
 
Eorlas fornoman      asca þryþe,
100
wæpen wælgifru,      wyrd seo mære,
 
ond þas stanhleoþu      stormas cnyssað,
 
hrið hreosende      hrusan[?] bindeð,
 
wintres woma,      þonne won cymeð,
 
nipeð nihtscua,      norþan onsendeð
105
hreo hæglfare      hæleþum on andan.
 
Eall is earfoðlic      eorþan rice,
 
onwendeð wyrda gesceaft      weoruld under heofonum.
 
Her bið feoh læne,      her bið freond læne,
 
her bið mon læne,      her bið mæg læne,
110
eal þis eorþan gesteal      idel weorþeð!"
 
Swa cwæð snottor on mode,      gesæt him sundor æt rune.
 
Til biþ se þe his treowe gehealdeþ,      ne sceal næfre his torn to rycene
 
beorn of his breostum acyþan,      nemþe he ær þa bote cunne,
 
eorl mid elne gefremman.      Wel bið þam þe him are seceð,
115
frofre to fæder on heofonum,      þær us eal seo fæstnung stondeð.