Voor iedereen
Er zijn prachtige initiatieven in Nederland om iedereen, juist ook kinderen uit de lagere sociaaleconomische klasse, in contact te laten komen met muziek, en in een breder verband, of meer in het algemeen, met ‘kunst en cultuur’. Zeer aansprekende voorbeelden hiervan zijn Het Leerorkest van oprichter en muziekschooldirecteur Marco de Souza en het skvr (Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam). Het mooie van het Leerorkest is dat ieder kind een eigen instrument mag bespelen. Ooit is het initiatief gestart in de Bijlmer in Amsterdam en inmiddels is het uitgegroeid tot iets fenomenaals, uniek in Nederland. Stelt u zich eens voor: alle kinderen krijgen een instrument naar keuze. Ieder kind kan namelijk allerlei instrumenten uitproberen. ‘Hmm, als ik op de viool strijk hoor ik alleen gekras. Maar als ik op de trompet blaas, komt er een supermooie toon uit. Ik ga voor de trompet!’ Schitterend, dat roept nog eens enthousiasme op. Er zijn nu al eenendertig leerorkesten actief in Amsterdam!73
Maar waar haal je al die instrumenten vandaan? Mensen schenken het Leerorkest bijvoorbeeld hun oude instrumenten, die bij velen nog op zolder liggen. Er worden natuurlijk ook instrumenten aangeschaft. Die gaan allemaal in een groot depot. Daarnaast zijn er weer vrijwilligers die de instrumenten onderhouden, repareren waar nodig, snaren vervangen, u bedenkt het maar. Scholen kunnen dan een beroep doen op die instrumenten, machtig mooi. Als je kijkt wat er gebeurt in de hersenen als je een instrument bespeelt, dan zie je een optimum aan activiteit. Daarover straks meer.
Het skvr biedt een indrukwekkend breed palet aan kunsten aan, speciaal bedoeld voor kinderen die van huis uit minder kans hebben om met podiumkunsten in aanraking te komen. Het programma is er voor alle Rotterdammers, maar het accent ligt echt op de kinderen. Prachtige cursussen die aangeboden worden: Beeldende Kunst, Mode & Design, Dans, Fotografie & Media, Muziek, Schrijven en Theater. Wat betreft muziek kunnen de kinderen ook bij skvr hun favoriete instrument kiezen. Eén van de initiatieven die zij genomen hebben is dat ieder lid van het Rotterdams Philharmonisch Orkest een groepje kinderen ‘adopteert’. Het ene groepje wil graag viool leren spelen, een ander groepje juist percussie, enzovoort. Ik was een keer te gast bij een concert dat zij met elkaar gaven in De Doelen in Rotterdam: het Rotterdams Philharmonisch plus de kinderen. Wat een indrukwekkend concert, wat een samenspel tussen de musici en de kinderen, ik was ontroerd. Zeker ook door wát de kinderen al konden spelen! En dan te bedenken dat musiceren ook nog zo’n far transfer-effect kan hebben op de ontwikkeling van taal! Met far transfer wordt bedoeld: muziek heeft niet alleen effect op een muzikale functie (near transfer) maar ook op een niet-specifieke muzikale functie zoals taal (far transfer). En dan nog: Johan Wakkie, de oud-directeur van de Hockeybond, verbindt muziek, sport en denksport met elkaar, juist ook voor kinderen die minder kans hebben om in contact te komen met deze zaken; alles in nauwe samenwerking met de gemeenten en Fred Voncken (ocw).
Afbeelding 20. Jonge fagottiste, Elaysah Quinn, van het Leerorkest in de leer bij Margreet Bongers, fagottiste van het Nederlands Philharmonisch Orkest.
73. http://www.leerorkest.nl/nl/over-ons/over-ons-leerorkest