Ik stierf in duizend doden

Het verhaal van Millie Werber als overlevende van de jodenvervolging is opmerkelijk. Millie kwam in 1940 vast te zitten in het getto van Radom, Midden-Polen, en werd daarna op transport gesteld om dwangarbeid te verrichten in de wapenindustrie. Vervolgens werd ze in 1943 afgevoerd naar Auschwitz, overleefde dat en werd naar een volgende wapenfabriek gestuurd. Daar volgde uiteindelijk de bevrijding in de gedaante van een Amerikaanse parachutist, die als een soort engel uit de hemel kwam vallen. Ze heeft vaak de dood in de ogen gezien; maar overleefde alle ontberingen.

Pas vele jaren na de oorlog heeft Millie Werber haar hele verhaal verteld: over Heniek, de man met wie ze enkele maanden getrouwd was. Hij was een joodse bewaker in de wapenfabriek, die uiteindelijk door een andere bewaker werd verraden. Hij werd vermoord en liet Millie achter met hun trouwringen en één enkele foto die gemaakt was op hun trouwdag. Verder bleef er geen enkel bewijs van zijn bestaan en hun onvoorwaardelijke liefde en passie over. Toen Millie later trouwde met haar nieuwe liefde Jack, vond ze dat ze moest doorgaan met haar leven. Maar de herinnering aan Heniek, wiens foto ze zestig jaar in haar kast verborgen hield, bleef.

Ik stierf in duizend doden is het verhaal van een jong meisje dat, hoe onwaarschijnlijk ook, liefde vindt in de meest duistere tijd. Het gaat over de essentie van het overleven zelf: de sprankjes hoop die de wanhoop op afstand houden, de herinnering aan de smaak van suiker die hoop mogelijk maakt, de onverklaarbare individuele blijken van liefde in een omgeving waar wreedheid heerst, en van een foto en twee gouden ringen die de bevestiging zijn van een grote passie in een naargeestige tijd.