Efekt Lucyfera. Dlaczego Dobrzy Ludzie Czynią Zło? by Zimbardo, Philip G. -- Read -- Imperial Library of Trantor

Index

Okładka Strona tytułowa Strona redakcyjna Spis treści Przedmowa Podziękowania Rozdział 1. Psychologia zła: sytuacyjne przemiany charakteru

Transformacje: anioły, diabły oraz cała reszta nas, zwykłych śmiertelników

Zło: stałe i wewnętrzne czy zmienne i zewnętrzne? Alternatywne wyjaśnienia: dyspozycyjne, sytuacyjne i systemowe Malleus Maleficarum oraz inkwizycyjny program PNC (polowanie na czarownice) Systemy władzy – wszechogarniające zwierzchnictwo Moc tworzenia „Wroga”

Przestępstwa przeciwko ludzkości: ludobójstwo, gwałt, terroryzm

Gwałty w Rwandzie Gwałt w Nankin, w Chinach Dehumanizacja i wyłączenie moralności w laboratorium Potworne obrazy nadużyć w Więzieniu Abu Ghraib Równoległe światy w Abu Ghraib i więzieniu stanfordzkim

Badając ciemną stronę ludzkiej natury Przypisy

Rozdział 2. Niedziela rano: niespodziewane aresztowania

Sąsiedzkie zło, sąsiedzkie dobro Uniwersytet przeciw miastu – starcia w Stanfordzie i poza nim Katastrofa: misja niemal upada, zanim zdążyła się rozpocząć

Próżność, której na imię Wiadomości Telewizyjne

Teraz rozpoczyna się właściwa opowieść Jakiś gliniarz puka do drzwi Hau, hau! Skąd się wzięły te „Psy”? Jestem gotowy, proszę mnie aresztować Przypisy

Rozdział 3. Niedziela po południu: rytuały degradacji

Oto są zasady, według których macie żyć

Pierwsze odliczanie w tym przedziwnym miejscu Wczucie się w role Nocna zmiana przejmuje pałeczkę Nowy sens odliczania

Pierwsze oznaki nadciągającej burzy

Przenikliwe gwizdy o 2.30 rano Kilka wstępnych obserwacji i uwag

Sobotnia odprawa strażników Przypisy

Rozdział 4. Poniedziałek: bunt więźniów

Szykuje się bunt

Powitajmy bunt. Zmiana dzienna A po śniadaniu, może mała ucieczka Małe odliczanko dla uciszenia pospólstwa Komisja Skarg Pensjonariuszy Więzienia Hrabstwa Stanford

Więzień 8612 zaczyna pękać

Nasz konsultant do spraw więziennictwa wykpiwa pozorowanego więźnia Więzień mówi wszystkim, że nikt nie może zrezygnować

To znowu my. Pora na zmianę nocną

Sto lat, sto lat, niech żyje nam więzień 5704 Ostateczne załamanie i zwolnienie więźnia 8612

Przypisy

Rozdział 5. Wtorek: podwójny kłopot –odwiedziny i widmo napaści

Nowe zasady, choć stare odliczania trwają

Granice tożsamości i odgrywanych ról zaczynają się zacierać

Trwając na straży bezpieczeństwa mojej instytucji

Wprowadzenie informatora Żale znajdują ujście Więźniowie kontaktują się ze światem zewnętrznym

Przygotowania do przyjścia gości – pełna hipokryzji maskarada

Powierzchowne i bezosobowe odwiedziny Matka wie najlepiej, ale my ją z tatą usadzimy

Pozorowane opuszczenie więzienia dla zmylenia domniemanych napastników

Zrobiliśmy z siebie głupków. I kto za to zapłaci?

Przypisy

Rozdział 6. Środa: Sytuacja wymyka się spod kontroli

Łamigłówka z księdzem Nie jesteś numerem 819, czas do domu Stewart!

819 mąci od samego początku Zdrada ze strony własnego szpiega

Powitajmy nowego więźnia w zakładzie

Cudowna Łaska w tonacji ironicznej Powrót operatora ze stacji TV

Żegnaj zmiano dzienna, dobry wieczór zmiano nocna

Posłuszni więźniowie mają prawo do odwiedzin Homofobia szczerzy obrzydliwe kły

„Sierżant” ujawnia nową tożsamość moralną Potęga symboliki kiełbasek

Zadufany w sobie świętoszkowaty dupek Powiedz: „Dziękuję ci, 416!”

Znowu te brudne koce Przypisy

Rozdział 7. Prawo do zwolnienia warunkowego

Szansa na odzyskanie wolności

Więzień 4325 nie przyznaje się do winy Przyćmienie wzoru godnego naśladowania Buntownik przycicha Urodziwy dzieciak zostaje zmieszany z błotem Rezygnacja z wynagrodzenia w zamian za wolność Co tu się wydarzyło? Rozmywanie się granicy między eksperymentem więziennym a rzeczywistym pobytem w więzieniu Podporządkowanie się więźniów i poważne traktowanie swojej sytuacji Radykalna przemiana przewodniczącego Komisji ds. Zwolnień Warunkowych Krótka przerwa na demonstrację siły bez współczucia Wracając do brązowookiego Carla

Czwartkowe posiedzenie Komisji ds. Zwolnień Warunkowych i Dyscypliny

Głodujący więzień wypisuje się Z uzależnionymi sprawa jest łatwa Zagadkowy osiłek Brak spontaniczności „Sierżanta” Skrucha nie przynosi rezultatów Gdy zwolniony warunkowo więzień zostaje przewodniczącym Komisji ds. Zwolnień Warunkowych

Przypisy

Rozdział 8. Czwartek: konfrontacje z rzeczywistością

Wybuch agresji w więzieniu

Więzień 5704 dorabia się następnych szykan Więzień 416 przeciwstawia się systemowi przez strajk głodowy Jeszcze dwóch więźniów załamuje się Listy z Więzienia Stanford do domu Christina dołącza do przyjęcia u Szalonego Kapelusznika Ksiądz wypełnia swoją obietnicę duszpasterskiej pomocy Bohater we wstecznym lusterku Przyjaciel okazuje trochę serca

„To, co robicie tym chłopcom, to okropność!” Jesteście samcami wielbłądów, a teraz wskoczcie na samice Przypisy

Rozdział 9. Piątek: nadchodzi zmierzch

Piątek: końcowy apel Obrońca z urzędu w obronie praw więźniów Słuchajcie uważnie: koniec eksperymentu. Jesteście wolni Bankructwo starej energii, odnalezienie nowej Wszyscy na pokład: do podsumowań

Byli skazańcy: upust emocji Niezadowolenie byłych strażników Końcowe połączenie obu grup Co to znaczy być strażnikiem lub więźniem? O roli więźnia O sile roli strażnika O dobrych i złych strażnikach O cichej furii sadyzmu strażników O naturze więźniów

O przemianie charakteru w sześć dni

O „małych eksperymentach” Hellmanna[28]

Przypisy

Rozdział 10. Znaczenie i przesłanie Stanfordzkiego Eksperymentu Więziennego:alchemia przemiany osobowości

Rekapitulacja przed zagłębieniem się w analizę danych Czego dowiedzieliśmy się na podstawie naszych danych?

Miary osobowości ZACHOWANIA STRAŻNIKÓW I WIĘŹNIÓW[6]

Nauki i przesłania płynące ze Stanfordzkiego Eksperymentu Więziennego

Zalety nauki Przemiana strażników pod wpływem posiadanej władzy Patologie roli więźnia

Dlaczego sytuacja ma znaczenie

Wpływ reguł na kształtowanie rzeczywistości Kiedy role stają się rzeczywistością Przejście od roli uzdrowiciela do roli zabójcy Wzajemnie uzupełniające się role i ich scenariusze Role odgrywane w eksperymencie przez dorosłych Role a odpowiedzialność za występki Anonimowość i deindywiduacja Dysonans poznawczy, który racjonalizuje zło Siła aprobaty społecznej

Społeczne konstruowanie rzeczywistości

Dehumanizacja: inny człowiek jako ktoś pozbawiony wartości

Szczęśliwy traf rzuca strumień światła na Stanfordzki Eksperyment Więzienny Stanfordzki Eksperyment Więzienny a duch tamtych czasów Dlaczego systemy mają największe znaczenie Przypisy

Rozdział 11. Stanfordzki Eksperyment Więzienny, aspekty etyczne i dalsze rozwinięcia eksperymentu

Wynaturzenie ludzkiego dążenia do perfekcji Refleksje etyczne nad Stanfordzkim Eksperymentem Więziennym Etyka absolutna

Z punktu widzenia norm absolutnych Stanfordzki Eksperyment Więzienny był nieetyczny

Etyka relatywna

Pozytywne konsekwencje dla uczestników Nieoczekiwane korzyści osobiste dla uczestników i personelu Stanfordzkiego Eksperymentu Więziennego Nieśmiałość jako więzienie narzucone sobie samemu Szaleństwo u ludzi normalnych Nauczanie przez przekazywanie uprawnień Wpływ na mnie osobiście Maksymalizowanie korzyści: szerzenie idei społecznej Potęga mediów i obrazów wzrokowych Replikacje i rozwinięcia eksperymentu Solidna replikacja w innej kulturze Symulacja na oddziale psychiatrycznym Niepowodzenie pozornej replikacji w telewizyjnym pseudoeksperymencie Stanfordzki Eksperyment Więzienny jako ostrzeżenie przed nadużywaniem władzy Przenikanie do kultury popularnej

Witryna Stanfordzkiego Eksperymentu Więziennego: siła Internetu Przypisy

Rozdział 12. Badanie dynamiki społecznej: władza, konformizm i posłuszeństwo

Co ujawniły badania nad wpływem sytuacji

Uwaga! Mogą działać atrybucje egotystyczne Badania Ascha nad konformizmem: podporządkowywanie się

Ślepe posłuszeństwo wobec autorytetu: wstrząsające badania Milgrama

Paradygmat badań Milgrama nad posłuszeństwem Wynik przewidywany przez ekspertów Wstrząsająca prawda Wariacje na temat posłuszeństwa Dziesięć wniosków wynikających z badań Milgrama: jak tworzyć złe pułapki na dobrych ludzi Replikacje i modyfikacje Milgramowskiego modelu posłuszeństwa Niewłaściwe postępowanie pielęgniarek wobec pacjentów pod wpływem poleceń lekarzy Administracyjne posłuszeństwo wobec autorytetu Posłuszeństwo seksualne wobec autorytetu: numer z rewizją osobistą

Podobieństwo do nazistów: czy mogłoby to się zdarzyć w Twoim mieście?

Produkowanie nazistów w amerykańskiej klasie szkolnej Kształtowanie małych bestii w szkole podstawowej: oczy brązowe przeciw oczom niebieskim Poparcie na Hawajach dla „ostatecznego rozwiązania”: uwolnienie świata od nieprzystosowanych Nakłanianie zwykłych mężczyzn do niezwykłego mordowania

Banalność zła

Oprawcy i kaci: typy patologiczne czy imperatywy sytuacyjne? „Doskonali żołnierze 11 września” i „zwykłe brytyjskie chłopaki” dokonują na nas zamachów bombowych

Ostateczny test ślepego posłuszeństwa wobec autorytetu: zabijanie własnych dzieci na rozkaz Przypisy

Rozdział 13. Badanie dynamiki społecznej: deindywiduacja, dehumanizacja i zło bezczynności

Deindywiduacja, anonimowość i destrukcyjność

Szokujące zachowanie anonimowych kobiet Mądrość kulturowa: jak sprawić, żeby wojownicy zabijali na wojnie, ale nie w domu Deindywiduacja przekształca naszą apollińską naturę w naturę dionizyjską Efekt zapustów: wspólna deindywiduacja jako ekstaza

Dehumanizacja i odłączenie moralne

Dehumanizacja eksperymentalna: określanie studentów mianem zwierząt Mechanizmy odłączania moralnego Zrozumienie dehumanizacji nie jest równoznaczne z jej usprawiedliwieniem Kreowanie zdehumanizowanych wrogów państwa

Zło bezczynności: bierność przypadkowych świadków

Przypadek Kitty Genovese: psychologowie społeczni spieszą na ratunek, poniewczasie Badania nad interwencją przypadkowych świadków Jak dobrzy są Dobrzy Samarytanie, którzy się spieszą? Zinstytucjonalizowane zło bezczynności

Dlaczego sytuacje i systemy są ważne

Oszacowanie siły sytuacji

Następny etap: o jabłkach, skrzynkach, grubych rybach i ważniakach Przypisy

Rozdział 14. Znęcanie się i tortury w więzieniu Abu Ghraib: zrozumienie i personalizacja jego okropności

Zrozumieć bezsensowne znęcanie się

Czas kwitnących jabłoni w stolicy

Miejsce: Więzienie Abu Ghraib

Wysoka wieża jako cel ataków moździerzowych Nowy dowódca przybywa na miejsce, ale nie widzi nic

„Chip” Frederick jakiego poznałem

Przebieg służby Fredericka w więziennictwie i wojsku Oceny psychologiczne Zgniłe jabłko czy owoc w najlepszym gatunku?

Sytuacja: koszmary i zabawy nocne na Kondygnacji 1A

Przygotowanie i odpowiedzialność Nieustanna praca nocna Wielu innych występujących na tej całonocnej scenie Czynnik strachu Porównania ze strażnikami w Stanfordzkim Eksperymencie Więziennym Dynamika seksualna na Kondygnacji 1A Uwagi ostrzegawcze Katalizator Graner Inne spojrzenia na Charlesa Granera

Zdjęcia jako trofea: udokumentowana cyfrowo deprawacja

Cyfrowa siła „Zdjęcia-trofea” w innych czasach Ekshibicjoniści występujący dla podglądaczy Złożone motywy i dynamika społeczna

Postawienie sierżanta Ivana Fredericka przed sądem

Proces Wyrok Parę istotnych porównań

Przekształcenie strażnika więziennego Ivana Fredericka w więźnia numer 789689 Uwagi końcowe Przypisy

Rozdział 15. System przed sądem: współudział dowództwa

Dochodzenia w sprawie Abu Ghraib ujawniają wady systemu

Raport Rydera jako pierwszy wysłał sygnały ostrzegawcze Raport Taguby jest gruntowny i surow Raport Faya i Jonesa rozszerza zakres osób odpowiedzialnych – ku górze i na zewnątrz[7] Psychologia społeczna nieludzkiego traktowania innych Nauki wynikające z Stanfordzkiego Eksperymentu Więziennego

Raport Human Rights Watch: „Unikanie odpowiedzialności za tortury?”

Wielu maltretujących, niewielu ukaranych, oficerowie wychodzą na wolność Human Rights Watch sięga do górnych poziomów hierarchii służbowej Pozbawić nietykalności architektów polityki niezgodnej z prawem Przed sądem: sekretarz obrony Donald Rumsfeld Przed sądem: były dyrektor CIA George Tenet Przed sądem: generał broni Ricardo Sanchez Przed sądem: generał dywizji Geoffrey Miller

Tortury, wszędzie tortury i okaleczanie

Ujawnienie powszechnego stosowania okrucieństw wobec więźniów przed Abu Ghraib Piechota Morska z zimną krwią morduje irackich cywilów Następni przed sąd: świadkowie oskarżenia Elitarni żołnierze tak postępują: 82 Dywizja Powietrznodesantowa łamie kości i pali fotografie „Laski od tortur” wykonują taniec erotyczny z więźniami w „konfesjonale” Guantánamo Inne ujawnione fakty dotyczące przestępstw i występków w Guantánamo „Zlecanie” tortur na zewnątrz

Dotrzeć do szczytu: obarczenie odpowiedzialnością Dicka Cheneya i George’a W. Busha

Wojna z terrorem ukształtowała zmianę paradygmatu tortur Wiceprezydent Dick Cheney jako „wiceprezydent od tortur” Prezydent George W. Bush jako „głównodowodzący czasu wojny” Notatki służbowe o torturach Grupa Robocza Dochodzeń Karnych Departamentu Obrony przeciwna przesłuchaniom w Guantánamo Obsesja na punkcie wojny z terrorem

Sędziowie przysięgli, proszę o werdykt Wpuśćmy trochę słońca Przypisy

Rozdział 16. Przeciwstawianie się wpływom sytuacyjnym i sławienie heroizmu

Uczenie się, jak stawiać opór niepożądanym wpływom

Dualizm: odłączenie a nasycenie Dziesięcioetapowy program stawiania oporu niepożądanym wpływom

Paradoksy heroizmu

Heroizm i bohaterowie – co to takiego? Definicje bohaterów i heroizmu Bohaterowie wojskowi Bohaterowie cywilni Bohaterowie ryzyka fizycznego a bohaterowie ryzyka społecznego Nowa taksonomia heroizmu Przykładowe sylwetki bohaterów Wielowymiarowy model heroizmu

Kontrasty heroizmu: niezwykły czy banalny

O banalności zła O banalności heroizmu

Heroizm jako potwierdzenie wspólnoty ludzkiej Przypisy

← Prev
Back
Next →

← Prev
Back
Next →