[Gutenberg 35280] • Ο Αγαθούλης

Είναι η εξαιρετικά καυστική σάτιρα του Βολταίρου ενάντια στο φιλοσοφικό δόγμα της αισιοδοξίας του Λάιμπνιτς, που πρέσβευε ότι ο κόσμος μας είναι ο καλύτερος από όσους μπορούσαν να υπάρξουν. Σε μια εποχή που οι θρησκευτικοί πόλεμοι ρήμαζαν και αιματοκυλούσαν την Ευρώπη, όπως και οι ληστρικοί πόλεμοι των διαφόρων ηγεμόνων, μια εποχή που η Ιερά Εξέταση βασάνιζε ανελέητα τους ανθρώπους, που οι αγριότητες των Ευρωπαίων εμπόρων στην Αμερική είχαν ξεπατώσει τους ιθαγενείς, που η Μεσόγειος θάλασσα ήταν γεμάτη Μπαρμπερίνους πειρατές, ώστε καμιά ασφάλεια δεν υπήρχε για τους ταξιδιώτες, ένα τέτοιο δόγμα ήτανε πολύ προκλητικό και δε μπορούσε να μην κεντρίσει το σατιρικό οίστρο του Βολταίρου, που μπορούσε να δει με εξαιρετική διαύγεια τη γελοία όψη των ανθρωπίνων σκέψεων και πράξεων.

Σε κανένα του άλλο έργο δεν εκδήλωσε τόσο άφθονο, τόσο πηγαίο, τόσο σπαρταριστό αυτόν του τον οίστρο. Μας παρουσιάζει μ' ένα τρόπο γρήγορο και άνετο την αλλόκοτη και κωμικοτραγική μαζί Οδύσσεια του Αγαθούλη, και μας περιφέρει μαζί του στη Γερμανία, Πορτογαλία, Ισπανία, Αφρική, Αμερική, Γαλλία, Αγγλία, Ιταλία, Τουρκία, όπου με σειρές από ξεκαρδιστικά επεισόδια μας δείχνει την ηθική αποσύνθεση κάθε τόπου, τη δυστυχία και την άγνοια που δέρνει τα λαϊκά στρώματα, την ασυνειδησία και τη σκληρότητα, τη ματαιότητα των ανωτέρων στρωμάτων... (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)